بررسی تطبیقی کیفیت دسترسی بصری و فیزیکی در الگوی فضایی خانه های معاصر و سنتی با استفاده از تکنیک نحو فضا

تغییر در شیوه زندگی و فرهنگ افراد در طول زمان منجر به شکل گیری تغییرات عمده ای در نظام فضایی خانه های معاصر در مقایسه با خانه های سنتی شده است. این تغییرات گاها منجر به شکل گیری کیفیات متفاوتی در نظام فضایی خانه ها شده است که از جمله مهم ترین آن ها می توان به تغییر در کیفیات دسترسی (فیزیکی و بصری) خانه های معاصر در مقایسه با خانه های سنتی اشاره نمود. بر همین اساس هدف از انجام پژوهش حاضر، مقایسه کیفیات دسترسی بصری و فیزیکی در کاربری های مسکونی سنتی و معاصر ایران و به تبع شناسایی عوامل موثر بر این تغییرات می باشد. در این راستا پرسش اصلی این پژوهش در پاسخ به چگونگی تاثیر کیفیات انواع دسترسی های بصری و فیزیکی بر ساختار و روابط بر فضاها شکل گرفت. ابزار مورد استفاده در این تحلیل، نرم افزار دپث مپ1 می باشد که با استفاده از خروجی های آن به تحلیل الگوهای مورد نظر پرداخته می شود. نمونه های مورد بررسی در این پژوهش متشکل از چهار الگوی سنتی یک حیاطه در شهر کاشان و چهار الگوی آپارتمانی در همان شهر به عنوان نمونه معاصر می باشد. برای هر یک از هر دو گروه سنتی و معاصر، تحلیل های نرم افزاری دسترسی بصری و فیزیکی به طور جداگانه انجام گرفت و با استخراج ویژگی های هر یک از آن ها از نرم افزار، موارد تشابه و افتراق میان آن ها تشریح و تحلیل شد. بخشی مهمی از نتایج تحقیق نشان داد که یکی از فاکتورهای مهم و اساسی در به وجود آمدن و یا تغییر در فاکتورهای کیفیت فضایی و به طور کلی منطق پیکره بندی فضا در محیط داخلی خانه ها، تغییرات در حالات متفاوت دسترسی فیزیکی و بصری آن ها است. لذا بسیاری از تفاوت ها و شباهت های میان ویژگی های پیکره بندی فضایی در خانه ها به خصوص در انواع سنتی آن که دارای کیفیات قابل دسته بندی بیش تری هستند؛ ناشی از نوع دسترسی، اعم از فیزیکی یا بصری در آن ها می باشد.