بررسی پتانسیل های معماری زمین پناه با توجه ویژه به معماری کویری؛ نمونه موردی: کویر ورزنه استان اصفهان

معماری زمین پناه یکی از اصیل ترین و کهن ترین نمونه های معماری در ایران زمین است و استفاده از خاک با داشتن خصوصیات منحصر به فرد در بهینه کردن مصرف انرژی و رسیدن به معماری پایدار و سبز راهگشا است. هدف اصلی مشخص شده در این تحقیق بکارگیری ظرفیت های معماری زمین پناه در مناطق کویری است. طراحی فضاهای کویری، در قالب طراحی بر اساس اقلیم و با رویکرد معماری زمین پناه محوریت یافته و ساختار اصلی پروژه را تشکیل میدهد. بناهای کویری با رویکرد معماری زمین پناه، میتواند به عنوان مجموعه ای اقامتی توریستی در بافت کویر باشد که در این تحقیق با توجه به ظرفیت های شهرستان ورزنه و کویر ماسه ایی آن مطالعه می شود. توجه به ویژگی های سایت ورزنه و پتانسیل های معماری زمین پناه، بکارگیری آن برای استفاده از انرژی های پاک و صرفه جویی دراتلاف انرژی، ثبات حرارتی از ویژگی های شاخص برای طراحی میتواند باشد. روش تحقیق در این پژوهش کیفی بوده و برای بدست آوردن نتایج مطلوب از منابع کتابخانه ایی از جمله کتاب، رساله، مقالات و سایت ها استفاده شده است. در ادامه پس از بررسی مشکلات به ارایه راهکار پرداخته و الگوهای مناسب برای معماری زمین پناه در مناطق کویری بدست آورده می شود. جمع بندی مشخص می کند که طرح پیشنهادی برای معماری کویری با رویکرد معماری زمین پناه در کویر شهرستان ورزنه، به ایجاد فضاهایی پلکانی با دید مناسب به سمت کویر و ادغام فضاهای ارتباطی و خدماتی در درون زمین پناه به صورت نیمه باز و کنترل شده جهت خلق فضاهای تفرجگاهی و در قسمت هایی بدون سقف یا با پوشش سازه چادری جهت سایه اندازی را میتوان در نظر گرفت، همچنین استفاده از شاخص های معماری کویری از جمله ایجاد خرده اقلیم برای تعدیل دما و جریان هوا و استفاده از ظرفیت حرارتی ماسه و مصالح هم ردیف آن در اختالف دمای شب و روز تاثیر بسزایی دارد.