اثرات پرورش ماهی سی باس آسیایی (Lates calcarifer) در قفس برکیفیت آب های ساحلی منطقه ریگوی جزیره قشم استان هرمزگان

پیشینه و مبانی نظری پژوهش: 

 ورود پساب های ناشی از فعالیت های پرورش ماهیان در قفس با منشاء غذای خورده نشده و مدفوع ماهیان در محیط می تواند مشکلات زیادی مانند یوتریفیکاسیون، کاهش رشد ماهیان و تغییرات جوامع بنتوزی را ایجاد نمایند. لذا مطالعات مربوط به اثرات این گونه از فعالیت ها بر بوم سازگان دریایی بسیار ضروری به نظر می رسد. در مطالعه انجام شده اثرات احتمالی ناشی از فعالیت پرورش ماهی سی باس آسیایی بر کیفیت آب های ساحلی منطقه ریگوی جزیره قشم استان هرمزگان طی یک دوره یک پرورش شش ماهه در سال 1397 مورد بررسی قرار گرفت .

روش شناسی:

  نمونه برداری از آب در سه ایستگاه شامل ایستگاه اول در مرکز، ایستگاه دوم در انتهای محدوده استقرار قفس ها و سوم در فاصله 1000 متری از محل استقرار قفس ها با استفاده بطری نمونه بردار نانسن صورت گرفت. در مجموع 540 نمونه آب برای سنجش مواد مغذی (نیترات، نیتریت، آمونیاک کل، فسفات) برداشت گردید. اندازه گیری تمامی نمونه های مربوط به مواد مغذی بر مبنای  روش رنگ سنجی به وسیله اسپکترو فتومتر صورت گرفت. سنجش دمای آب، pH ، شوری، اکسیژن محلول، درجه اشباعیت اکسیژن، کدورت آب و کلروفیلa با استفاده از دستگاه مولتی پارامتر در ستون آب صورت گرفت. برای طبقه بندی کیفیت آب، و ضعیت تروفیک و میزان خطر یوتریفیکاسیون در آب های ساحلی منطقه مورد مطالعه از شاخص های تروفیک مقیاسی و غیر مقیاسی تریکس استفاده گردید.

حداقل و حداکثر تغییرات دمای آب دراین تحقیق برابر باCo 48/31-56/22; شوری، ppt55/37-98/36; اکسیژن محلول، l/mg 92/5-03/3 ;  ,pH46/8-8; کدورت، NTU 4/27-3/4; نیترات l/mg 04/0-005/0; نیتریت l/mg 003/0-001/0; آمونیاک کل، l/mg 04/0-003/0; فسفات l/mg 043/0-002/0 و کلروفیل a برابر با  µg/l8/3-1/0 بوده است. نتایج آزمون آنالیز واریانس یکطرفه  نشان داد که اختلاف معنی داری ما بین ایستگاه های مورد مطالعه از نظر پارامترهای کیفیت آب اندازه گیری شده (بجز دمای آب، پی اچ و شوری) وجود داشته اشت (P<0.05). همچنین غلظت نیترات، آمونیاک کل، فسفات ، نیتریت کلروفیل a و میزان کدورت آب اندازه گیری شده درآب های مجاور محل استقرا قفس ها به مراتب بیشتر از آب های دوررتر از محل استقرار قفس ها (ایستگاه شاهد) بوده است. میانگین مقدار شاخص تریکس، شاخص خطر یوتریفیکاسیون، ضریب کارایی تروفی و میزان نسب ازت به فسفر (N:P) در آب های ساحلی منطقه مورد مطالعه بترتیب برابر  97/4، 98/3، 2/0 و 6/3 بوده است. بر اساس شاخص تریکس وضعیت تغذیه گرایی در آب های مجاور محل استقرار قفس ها در سطح مزوتروف بالا، کیفیت آب در سطح متوسط، میزان ضریب کارایی تروفی و خطر شکوفایی در سطح بالا بوده است.

 بطورکلی نتایج مطالعه حاضرنشان داد که فعالیت های پرورش ماهی در قفس توانسته است در زمان مورد مطالعه باعث کاهش کیفیت آب، افزایش سطح تروفیک و میزان خطر یوتریفیکاسیون در آب های نزدیک محل استقرار قفس ها گردد. درحالیکه اثرات آن بر آب های ساحلی منطقه مورد بررسی بی تاثیر بوده است.