بررسی ترکیبات فیتوشیمیایی و پتانسیل آنتی اکسیدانی عصاره های اتانولی و اتیل استاتی سه اکوتیپ گیاه دارویی افسنطین Artemisia absinthium

از جمله گیاهان با ارزش ایران، گونه های جنس Artemisia متعلق به تیره Asteraceae می باشند که پراکندگی نسبتا وسیعی در نقاط مختلفی از ایران دارند. پتانسیل آنتی اکسیدانی به میزان قابل توجهی با ماهیت حلال، روش استخراج گیاه جمع آوری شده از هر منطقه، بستگی به پارامترهای زیادی ازجمله آب و هوا، ارتفاع و نور دارد. در این مطالعه، گیاه دارویی افسنطین با نام علمی Artemisia absinthium از 3 ناحیه مختلف ایران جمع آوری و پتانسیل آنتی اکسیدانی این اکوتیپ ها ارزیابی شد. در این پژوهش خواص دارویی ازجمله فعالیت آنتی اکسیدانی (با دو روش DPPH و FRAP)، مقدار فنول و فلاونویید کل در عصاره های قطبی (اتانول) و نیمه قطبی (اتیل استات)، درصد و تنوع ترکیبات اسانس مورد ارزیابی قرار گرفت. اکوتیپ گیلان دارای بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی بود و در مجموع اکوتیپ سمنان کمترین بازداری آنتی اکسیدانی را از خود نشان داد و حلال نیمه قطبی اتیل استات فعالیت احیاکنندگی بالاتری را نشان داد، که این مورد بیانگر این است که نوع حلال مورد استفاده در عصاره گیری بر فعالیت آنتی اکسیدانی بسیار موثر می باشد. در اکوتیپ های بررسی شده از دامنه 65/78 تا 58/92 درصد در روش DPPH و از 76/11 تا 88/18 (در میلی مول آهن) در روش FRAP به دست آمد. اکوتیپ گیلان دارای بیشترین محتوای فنولی در عصاره قطبی و اکوتیپ گلستان بیشترین محتوای فلاونوییدی را در عصاره نیمه قطبی نشان داد. اکوتیپ سمنان بیشترین ترکیبات مونوترپن اکسیژن دار و بیشترین ترکیب در اسانس را در بین دیگر اکوتیپ ها دارا بود. اکوتیپ گلستان دارای بیشترین درصد اسانس در بین دیگر اکوتیپ ها بود. تنوع محتویات فنولی، ترکیبات اسانس و آنتی اکسیدانی مشاهده شده در سه اکوتیپ مورد مطالعه می تواند به علت عوامل مختلف اکولوژیکی، ژنتیکی، جغرافیایی و فاکتورهای تغذیه ای باشد.