تدوین و رواسازی پرسشنامه حیا و بررسی ویژگی‎های روان‎سنجی آن

حیا یکی از ویژگی‏های شخصیتی و اخلاقی است که زندگی فردی و اجتماعی انسان را تحت تاثیر قرار می‏دهد. هدف اصلی این پژوهش ساخت و هنجاریابی پرسشنامه حیا می‏باشد. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی است؛ جامعه آماری این پژوهش تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بوده ‏اند که نهایتا 400 شرکت‎ کننده در مطالعه حاضر به روش نمونه ‎گیری در دسترس شرکت داده شدند. برای گردآوری داده ‏ها از پرسشنامه 37 سوالی محقق ساخته حیا استفاده شد. روایی این پرسشنامه بنابر نظر متخصصان براساس شاخص روایی محتوی (CVI) و شاخص نسبی روایی محتوی (CVR) به ترتیب 80/0 و 65/0 به‏دست آمد؛ همچنین برای بررسی خصوصیات روان‏سنجی سوال ها از عامل‏یابی محورهای اصلی (PAF) با چرخش واریماکس، تحلیل عامل اکتشافی (EFA) و تاییدی (CFA)، ضریب آلفای کرانباخ استفاده شد؛ نتایج نشان داد پرسشنامه 37 سوالی تدوین شده برای سنجش حیا دارای هفت عامل می‏باشد که در مجموع 304/58 درصد از کل واریانس سازه حیا را تبیین می‏کند. هریک از هفت عامل زیر به ترتیب خودکنترلی (739/10)، خودارزنده‎سازی (126/11)، ایدئولوژی اخلاقی (892/7)، رفتار مطابق عرف و هنجار اجتماعی (687/4)، عفت جنسی (334/9)، کلام (499/5)، و عفت در نگاه (028/9) مقدار قابل توجهی از واریانس کل را تبیین می‏کند؛ همچنین ثبات درونی مولفه‎ های حیا براساس دو شاخص آلفای کرونباخ و امگای مک دونالد بالاتر از 7/0 به‎ دست‎ آمده که نشان‎ دهنده همسانی قابل‎ قبول مولفه ‎های سازه موردنظر است. ضریب آلفای کرونباخ نیز برای هریک از خرده مولفه ‏ها به ترتیب خودکنترلی (845/0)، خودارزنده‏ سازی (892/0)، ایدئولوژی اخلاقی (909/0)، رفتار مطابق با عرف و هنجار اجتماعی (809/0)، عفت جنسی (961/0)، عفت در کلام (718/0)، و عفت در نگاه (925/0) به ‏دست آمد؛ بنابراین مقیاس ساخته ‎شده قابلیت سنجش صفت حیا را به‎ خوبی پوشش می‎دهد که می‏توان آن را در اندازه ‏گیری ‏های حوزه شخصیت و موضوعات اجتماعی به کار برد.