نقد مضمونی از دیدگاه استاروبنسکی

یکی از منتقدانی که در حوزه نقد مضمونی جایگاه وی‍‍ژه ای را به خود اختصاص داده، ژان استاروبنسکی است. او نیز همچون سایر منتقدان این حوزه، ادبیات را نه موضوع شناختی علمی، بلکه موضوع تجربی و احساسی به شمار می آورد که دارای جوهره معنوی است.
استاروبنسکی، اساس نقد خود را بر پایه «نگاه» و «ارتباط» استوار کرده است، این دو مقوله که از مباحث مهم و بنیادی نقد مضمونی به شمار می روند در آثار این منتقد، جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده اند.
مضمون نگاه نزد استاروبنسکی بسط پیدا کرده و در فعالیت نقد او به نگاه نقد تبدیل می شود. از منظر وی نگاه نقد، زمانی به ایده آل خود تبدیل می شود که هم، نگاهی با فاصله باشد (یعنی نگاهی که اثر را به شکلی عینی تجزیه و تحلیل می کند) و هم، نگاهی مبتنی بر همدلی و نزدیک شدن به اثر به منظور نائل آمدن به شناخت شهودی از آن اثر.
در این مقاله ضمن بررسی «مضمون نگاه» نزد استاروبنسکی، سیر تحول و اندیشه نقد او مورد تحقیق قرار گرفته است.