بررسی تطبیقی مکانگزینی شهرهای جدید در حوزه کلانشهر تهران

شهرهای جدید به عنوان یک تجربه در نظام شهرنشینی ایران مطرح هستند. شهرهایی که در ابتدا با هدف حل مسایل و مشکلات شهری ایران مطرح شدند ولی باگذشت زمان اغلب آن ها دچار شکست شدند. دلایل زیادی در توجیه عدم موفقیت شهرهای جدید ایران بیان شده است. از مهم ترین عواملی که بارها در این زمینه مورد اشاره واقع شده، مکانیابی و نحوه مکانگزینی شهرهای جدید است. باتوجه به اینکه دو دهه از تجربه ساخت شهرهای جدید پس از انقلاب اسلامی می گذرد، ارزیابی و بازبینی فرآیند مکانگزینی و ساخت شهرهای جدید یکی از الزامات پیشرفت در برنامه ریزی و مدیریت شهری ایران محسوب می شود. براین اساس در مقاله حاضر، سه شهر جدید از حوزه کلانشهر تهران (اندیشه، پرند و هشتگرد) به عنوان نمونه انتخاب شده و مسایل مرتبط با مکانگزینی آن ها به صورت تطبیقی و با استفاده از تکنیک تحلیل گر SWOT مورد مقایسه و بررسی واقع شده اند.
نتایج تحقیق نشان می دهد اگرچه شهر جدید هشتگرد نسبت به شهرهای جدید اندیشه و پرند از لحاظ مکانگزینی و توان طبیعی شرایط مناسب تری دارد ولی در مجموع، شهرهای جدید ایران از لحاظ بسیاری از شرایط مکانی، نظیر تکتونیک، خاک، توپوگرافی، منابع آب و. .. وضعیت مناسبی ندارند و بستر طبیعی و معیارهای آن جهت مکانگزینی بهینه شهرهای جدید آنچنان که باید مورد توجه جدی واقع نشده است.