مهندسی فرهنگ و نقش نخبگان در آن

انسان موجودی اجتماعی است و دارای افکار، ارزش ها، باورها و دستاوردهای مادی و معنوی است که مجموعه آن، فرهنگ نام دارند. این موجود اجتماعی، دارای نظام فرهنگی است و تنها انسان است که قادر به فرهنگ سازی است. فرهنگ سازی از طریق نظام جامعه پذیری و سازوکار فراگیری شیوه زیست اجتماعی صورت می گیرد. نظام جامعه پذیری نیز به انتقال، نهادینه شدن و ماندگاری باورها، ارزش ها، هنجارها و آداب و رسوم اجتماعی یاری می رساند. فقدان و یا ضعف مدیریت در این حوزه نیز می تواند به نوعی به از هم گسیختگی فرهنگی منجر شود. در این صورت، نهادهای متولی فرهنگ دچار نوعی روزمره گی می شوند. نتیجه طبیعی چنین وضعیتی، بحران هویت اجتماعی و تعارض در عرصه فرهنگی کشور است.
نهادهای متولی فرهنگ، به ویژه نخبگان عرصه علوم اجتماعی در پی نهادینه کردن فرهنگ می باشند. ارزش ها و رفتارهای متعارض ناشی از کانون های متعدد، و نیز تنوع نهادهای متولی فرهنگ در جامعه و همچنین ناهمسویی و موازی کاری آنها، فقدان مدیریت واحد و منسجم و... زمینه ساز بحران هویت، ارائه الگوهای نادرست و متعارض با آموزه های ملی، بومی و دینی خواهد بود. از این رو، مدیریت و مهندسی فرهنگ در جامعه ضرورت می یابد.
این نوشتار، با رویکردی نظری و تحلیلی به بررسی کارآمدی نهادهای متولی فرهنگ، مدیریت و مهندسی فرهنگ و نقش نخبگان در آن می پردازد.