ارزیابی عملکرد دانه سه گونه ی Brassica napus، B. rapa و B. juncea در شرایط دیم گرمسیر در گچساران

کلزا یکی از گیاهان مهم روغنی محسوب می شود. دانه این گیاه دارای50- 40 درصد روغن و حدود 22 درصد پروتئین است. در این بررسی عملکرد 15 لاین از سه گونه براسیکا Brassica napus، B. rapa و B. juncea در مدت سه سال زراعی 85-1382 در منطقه گچساران ارزیابی شد. این لاین ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی(در سه تکرار) در کرت هائی شامل شش خط چهار متری به فاصله 25 سانتی متر از هم کاشته شدند. در دوره نمو و رشد صفات مهم زراعی یادداشت شد. تجزیه واریانس ساده و تجزیه مرکب (سه ساله) برای صفات مهم زراعی بر اساس مدل آماری حاکم بر طرح انجام شد. نتایج تجزیه واریانس ساده صفات زراعی برای سه سال بررسی نشان داد که تفاوت لاین ها از نظر صفات زراعی روز تا گل دهی، ارتفاع بوته، دانه در غلاف، روز تا رسیدن، عملکرد دانه و وزن هزار دانه در سطح احتمال 1% معنی دار بود که بیانگر اختلاف ژنتیکی بین لاین ها از نظر صفات مورد بررسی بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای سال های مختلف نشان داد که اثر سال و اثر لاین برای تمام صفات در سطح احتمال 1% معنی دار بود که نشان دهنده عکس العمل متفاوت لاین ها بود.عکس العمل لاین ها در سال های مختلف از نظر ارتفاع بوته در سطوح احتمال 5% و 1% معنی دار نبود. تجزیه مرکب صفت تعداد دانه در غلاف در سطح احتمال 5% معنی دار و برای سایر صفات در سطح احتمال 1% معنی دار بود. مقایسه میانگین ها به روش دانکن در سطح احتمال 5% نشان داد که در سال های زراعی 83-1382 و 84-1383، لاین Lethbridge از گونه B. juncea به ترتیب با 018/1 و 466/1 تن در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد ولی متوسط عملکرد دانه لاین J-98 از همین گونه در سال زراعی 85-1384 به مقدار 194/3 تن در هکتار بود.