بررسی عوامل موثر بر میزان خستگی در مبتلایان نارسایی مزمن کلیه تحت درمان همودیالیز

مشکلات ناشی از دیالیز تغییرات چشمگیری در زندگی بیمار ایجاد می کند که می توان به کاهش کارایی و توانایی انجام فعالیتها، ضعف، خستگی و انقباض عضلانی اشاره نمود که نهایتا منجر به ناامیدی به آینده، انزوای اجتماعی، عدم تحرک و کاهش اعتماد به نفس در آنها می شود. در همین ارتباط خستگی یکی از شایعترین عوارض جانبی است که به عنوان یکی از مهمترین استرسورها و به صورت یک شکایت ناتوان کننده بیان می شود. این پژوهش با هدف تعیین عوامل موثر بر میزان خستگی در بیماران تحت درمان همودیالیز انجام شده است.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی همبستگی است که در دانشگاه علوم پزشکی ارتش در سال 1388 انجام گردیده است. نمونه مورد مطالعه شامل 56 نفر بیمار تحت درمان همودیالیز می باشد که به روش نمونه گیری آسان در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش شامل مقیاس شدت خستگی یا FSS و پرسشنامه اطلاعات فردی مبنی بر خصوصیات دموگرافیک، اطلاعات مربوط به بیماری و یافته های پاراکلینیکی بود. در نهایت داده های خام در نرم افزاز spss نسخه 14 با استفاده از آزمون های تی زوجی و آنالیز واریانس مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت.
میانگین خستگی در کل نمونه ها 1/5 بود که نشانگر خستگی شدید با شیوع بالا بود. در مجموع زنان، افراد بیوه و فاقد شغل خستگی بالاتری را گزارش نمودند. با کاهش سطح تحصیلات و درآمد و نیز افزایش سن، سابقه دیالیز و ابتلا به نارسایی مزمن کلیه، میزان خستگی افزایش یافت که البته تفاوتهای فوق، فقط بر حسب جنس، درآمد و سابقه ابتلا به نارسایی مزمن کلیه معنی دار بود. در افراد برخوردار هموگلوبین14-12 گرم بر دسی لیتر، فشار خون سیستول بالاتر از 160 میلی متر جیوه، اوره کمتر از 30 و کراتینین بین 8-6 میلی گرم بر دسی لیتر با کاهش وزن حدود 5/1-1 کیلوگرم در طی دیالیز، میزان خستگی کمتر اما غیر معنی دار وجودداشت.
نتایج این پژوهش نشان داد اکثر واحدهای مورد پژوهش از میزان بالای خستگی رنج می برندکه به منظور ارتقاء کیفیت زندگی این بیماران لزوم آگاهی بیشتر مراقبین بهداشتی از نحوه تعیین میزان خستگی، شیوع، عوامل خطر، عوارض و استراتژی های کاهنده خستگی، احساس می گردد