بررسی امکان تغییر فسفر قابل جذب خاک های آهکی و اثر آن بر عملکرد ذرت

اسیدیته بالای خاک ها در اکثر مناطق زیر کشت ذرت در ایران موجب کاهش دسترسی گیاه به عناصر غذایی خصوصا فسفر می‎گردد. کاربرد گوگرد و اکسایش آن با کاهش موضعی اسیدیته خاک، می‎تواند باعث افزایش قابلیت جذب فسفر در خاک های آهکی شود. منابع ارزان قیمت فسفر، مانند خاک فسفات و کمپوست امروزه درکشاورزی بسیار مورد توجه قرار گرفته و می‎توانند به منظور افزایش فسفر قابل جذب خاک و برطرف کردن نیاز گیاه مؤثر واقع شوند. در تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر تغییر اسیدیته بخشی از خاک و افزایش فسفر روی عملکرد ذرت رقم سینگل کراس 301، آزمایشی با تیمارهای مختلف شامل خاک فسفات (آپاتیت)، ریز جانداران حل کننده فسفات، گوگرد تلقیح شده با باکتری های اکساینده گوگرد و کمپوست انجام گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار و چهار عامل: باکتری حل کننده فسفات در دو سطح (شاهد و باکتری Bacillus megaterium)، آپاتیت در دو سطح (صفر و یک تن در هکتار)، مواد آلی در دو سطح (صفر و ده تن در هکتار) و گوگرد تلقیح شده با باکتری های تیو باسیلوسThiobacillus sp. در دو سطح (صفر و چهار تن در هکتار) در مزرعه تحقیقاتی موسسه خاک و آب (مشکین دشت کرج) انجام گردید. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (9600 کیلوگرم در هکتار) در تیمار حاوی کمپوست و باکتری باسیلوس به دست آمد. عملکرد دانه در تیمار هایی که آپاتیت در آن ها به تنهایی مصرف شده بود (6937 کیلوگرم در هکتار) به طور معنی داری کمتر از شاهد (7700 کیلوگرم در هکتار) بود. استفاده از آپاتیت، نه تنها فسفر محلول خاک را افزایش نداد، بلکه با اسیدیته بالا (8/8) بر خصوصیات خاک و رشد گیاه در خاک‎های قلیایی اثر منفی داشت. بر اساس نتایج این تحقیق کاربرد باکتری باسیلوس مگاتریوم و کمپوست با افزایش دسترسی ذرت به عناصر غذایی مانند فسفر باعث افزایش عملکرد شده و قابل توصیه می‎باشد.