تقارن قدرت در تندیس موسی، اثر میکل آنژ

در میان تفاسیر متعددی که درباره تندیس حضرت موسی، ساخته میکل آنژ، نوشته شده است، تفسیر فروید از همه مشهورتر است. وی بیش از ده توصیف از این مجسمه را بررسی کرده و تعبیر شخصی و نوین خود را بدین گونه عرضه می کند: حضرت موسی در این تندیس، در حال فرود بر سکوی سنگی و مهار خشم خود است، نه برخاستن. به استناد نتایج پژوهش های معاصر آراس، منتقد هنر و برومبرژه، انسان شناس، به ترتیب در مورد معانی و ارزش های نشانه شناختی «انگشت سبابه» در آثار هنری دوره رنسانس و تحلیل انسان شناسانه موی انسان به ویژه «ریش» در جوامع مختلف، که هر دو در پیکره حضرت موسی دیده می شوند، پاره ای از جزئیات این تندیس را می توان به منزله نمادهایی از «قدرت» تبیین کرد. از سوی دیگر، نمایش حضرت موسی به شکل «ذوالقرنین» و نیز به ویژه مجسمه های ایستاده راحیل و لیا در دو سوی تندیس چندان مورد توجه منتقدان و مفسران قرار نگرفته یا حتی نادیده گرفته شده اند، در حالی که به نظر می رسد که هم نمود «ذوالقرنین» و هم کلیت فضای اثر، در بر گیرنده هر سه مجسمه را باید به طور همزمان مد نظر قرار داد. مؤلف این مقاله کوشیده است نشان دهد که شاید موضوع اصلی این اثر، آن گونه که هنرمند ایتالیایی قرن شانزدهم مجسم کرده است، تجلی دو وجه از «قدرت» باشد: تقارت «قدرت» الهی و روحانی («ذوالقرنین»، لوح ها، وحی، نیایش راحیل،...) در برابر «قوت و قدرت زمینی» (نیروی تن و بازوان، ریش ستبر، نگاه لیا بر زمین،...)