بررسی تاثیر تنش خشکی بر صفات فیزیولوژیکی جو بدون پوشینه (Hordeum sativum L.) در منطقه اقلید فارس

در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری ایران رشد و عملکرد غلات به‎دلیل وجود تنش‎های خشکی و شوری کاهش پیدا می‎کند. در عین حال یکی از مناسب‎ترین گیاهان زراعی برای چنین شرایطی گیاه جو است. در حال حاضر، برای غلبه بر مشکلات تنش ژنوتیپ‎های مناسب و متحمل جو معمولی وجو بدون پوشینه تحت بررسی هستند. در این آزمایش به منظور بررسی میزان تحمل جو بدون پوشینه به خشکی، چهار ژنوتیپ (UH3،U46M، EHM81-12 و CM67) در ایستگاه تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اقلید به مدت دو سال مورد بررسی قرار گرفتند. چهار تیمار (آبیاری پس از پتانسیل آب خاک 5/0- (شاهد)، 5/1-، 3- و 5- bar) به کار برده شدند. تیمارها در آزمایش کرت‎های خرد شده بر اساس طرح پایه بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار بررسی شدند. ژنوتیپ های جو بدون پوشینه به کرت‎های اصلی و تیمارهای آبیاری به کرت‎های فرعی تعلق گرفت. صفات مورد اندازه‎گیری شامل میزان فتوسنتز، تنفس و میزان کلروفیل، مقدارهورمون آبسیزیک اسید، پرولین و میزان آنزیم‎های پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز در برگ پرچم بودند. داده ها با نرم افزار MSTATC تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که تنش باعث کاهش فتوسنتز و میزان کلروفیل ولیکن باعث افزایش میزان آنزیم‎های سوپر اکسید دیسموتاز و پراکسیداز (به‎دلیل افزایش تولید مشتقات اکسیژن در تنش خشکی)، محتوی پرولین،ABA و میزان تنفس شد. ژنوتیپUH3 کمترین مقدار فتوسنتز، کلروفیل، ABA وپرولین ولی ژنوتیپCM67 بیشترین مقدار این صفات را داشتند. در مورد تنفس نتیجه عکس بود. به‎طورکلی، با توجه به صفات مورد بررسی، ژنوتیپ CM67 به‎عنوان ژنوتیپ متحمل و UH3 به‎عنوان ژنوتیپ حساس شناخته شدند.