تجربیات دینی از دیدگاه علوم اعصاب شناختی

پیشرفت های اخیر در زمینه زیست شناسی و علم پزشکی، انقلابی در دانش انسان در زمینه مغز و علوم اعصاب شناختی مرتبط با احساسات و خود آگاهی ایجاد کرده است و باعث توسعه تئوری ها در روانشناسی در زمینه باورهای دینی و تجربیات دینی در فرهنگ های متفاوت انسانی شده است. در این مقاله مروری، به بررسی تجربیات دینی از دیدگاه علم اعصاب شناختی می پردازیم. با تکنیک های تصویربرداری مثل تشدید عملکرد مغناطیسی، تصویر برداری گسیل پوزیترون و تصویربرداری گسیل تک فوتون می توان به مطالعه فعالیت های مغزی افراد دینی پرداخت. اعمال دینی باعث فعال شدن مداری در سایت های مغزی می شود که از آن به عنوان صلیب دینی مغز نام می برند و شامل آمیگدال و هیپوکامپ، سیستم لمبیک، لوب تمپورال آنتیرور، اوربیتو فرونتال، کورتکس پروفرونتال پشتی و جانبی هستند. این مدار توسط سیستم دوپامینی و سروتونینی تنظیم می شود. اعمال دینی بلند مدت مثل مراقبه باعث فعال شدن لوب های فرونتال می شوند و این امر باعث می شود که انسان کنترل بیشتری روی عملکرد «خود» داشته باشد در قرآن نیز کلمه «خود» معادل نفس به کار رفته و به سه نوع نفس اماره، لوامه و مطمئنه اشاره شده است. بقاء رفتارهای اخلاقی که جزء رفتارهای مهاری می باشد، منوط به شکل گیری ارتباطات مغزی آن است که فقط در اثر تمرینات مداوم و بلند مدت دینی به دست می آید.