ارزیابی معیارهای پایداری روستایی شهرستان دنا براساس فرآیند ارتباطات: کاربرد تحلیل سلسله مراتبی

یکی از مواردی که در زمینه توسعه پایدار روستایی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، ارزیابی و اولویت بندی معیارهای آن است. در مطالعه حاضر سعی شده است با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی اولویت بندی معیارهای پایداری روستایی برای منطقه مورد مطالعه یعنی شهرستان دنا انجام گیرد. با مطالعه تحلیلی و مرور منابع ثانویه، معیارها یا شاخص های پایداری روستایی با توجه به پنج عنصر ارتباطی، فرستنده (نهادها/ سازمان های توسعه)، محتوای پیام (توسعه پایدار روستایی)، رسانه ها (کانال ها)ی ارتباطی، گیرنده (کشاورزان/ روستاییان) و نظام بازخورد (نظارت و ارزش یابی) مشخص شدند. سپس با استفاده از مطالعه دلفی و انجام یک پیمایش در منطقه مورد مطالعه، اولویت بندی مقدماتی معیارها و راهبردها مشخص شد و سرانجام با انجام تحلیل سلسله مراتبی اولویت بندی نهایی آنها مشخص گردید. نتایج پژوهش صورت گرفته نشان دادند که در بعد سازمانی، «کاهش آشنایی و روابط شخصی (پارتی بازی)» و «تقویت نظام نظارت و کنترل ادارات مرکزی بر کارکنان میدانی»، مهم ترین معیارهایی هستند که در اصلاح ساختار سازمانی و بهبود آن به منظور توسعه پایدار روستایی باید مورد توجه قرار گیرند. در بعد اجتماعی فرهنگی توسعه پایدار کشاورزی نیز معیاری که شرکت کنندگان بر آن تاکید خاص داشتند،«افزایش اشتغال کشاورزان، به ویژه جوانان» بوده است. همچنین، بعد اقتصادی فنی توسعه پایدار روستایی «نظام مناسب بازاریابی و فروش محصولات» بالاترین اولویت را به خود اختصاص داده است و در بعد زیست محیطی نیز تاکید بر «رعایت زمان مناسب مبارزه شیمیایی» و «مدیریت تلفیق آفات و بیماری ها» بوده است. همچنین، بررسی وضعیت دیگر معیارهای مورد پژوهش، یعنی معیارهای مربوط به «رسانه های ارتباطی»، «مخاطبان» و «نظام نظارت و ارزش یابی» نشان داد که هیچ یک از آنها وضعیت پایداری ندارند. این یافته ها نشان دهنده ضرورت بازنگری سازمان های توسعه در فعالیت های مختلف خود به ویژه برای تحقق توسعه پایدار روستایی، با توجه به الگوهای ارتباطی هستند.