ارزیابی اثرات زیست محیطی مخزن سد شهید رجایی بر فون آبزی منطقه

در این تحقیق که به منظور بررسی اثرات زیست محیطی مخزن سد شهیدرجایی بر فون آبزی منطقه صورت گرفت، نمونه برداری از خصوصیات فیزیکوشیمیایی آب و ماهیان منطقه انجام و در مجموع 14 ماه نمونه برداری از فروردین 1387 تاتیر 1388 انجام شد. در مجموع تعداد 2996 قطعه شامل 2129 نمونه از ایستگاه اول در پشت سد و 867 نمونه از ایستگاه دوم در پایین سد شهید رجایی بعد از دو راهی کیاسر صید شد. در مجموع نمونه های صید شده، ماهی خیاطه با 44 درصد گونه غالب بود و فراوانی آن در اغلب زمان های نمونه برداری، به خصوص در ایستگاه اول، تفاوت قابل توجهی با سایر گونه ها داشت. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داده که در ایستگاه پایین سد، همبستگی معنی داری بین فراوانی ماهیان صید شده با صفات فیزیکوشیمیایی (کدورت، مواد جامد معلق، شوری و دما) وجود ندارد (P>0.05). به علاوه، اگرچه در مورد ماهیان بالای سد، بین فراوانی ماهیان صید شده با دمای آب و شوری، همبستگی معنی داری مشاهده شده (P≤0.05)، اما با بقیه عوامل همبستگی معنی داری مشاهده نگردید (P>0.05). برآورد جمعیت گونه های مختلف ماهی در ایستگاه اول نشان داد که گونه ی خیاطه (A. bipunctatus) با 95/0 قطعه در مترمربع بیشترین میزان و سگ ماهی تاج دار (P.malapterura) با 057/0 قطعه در مترمربع کمترین مقدار برآورد شده است. مقادیر برآورد جمعیت گونه های مختلف در ماه های متفاوت اختلاف معنی داری را نشان داد (ANOVA، P≤0.05). مقایسه میانگین برآوردها، تفاوت معنی داری بین گونه ی خیاطه با بقیه ی گونه ها نشان داده است (P≤0.05). بررسی ها نشان داد که دست کاری های بشر در بوم سامانه های طبیعی از جمله رودخانه می تواند بر جوامع ماهیان موثر باشد. به طوری که بر طبق نتایج این تحقیق، احداث سد شهید رجایی بر روی رودخانه ی تجن و در نتیجه جدایی جمعیت های مختلف ماهیان، اثرات قابل توجه ای را بر تعداد گونه، فراوانی و سایر شاخص های زیستی گذاشته است.