عوامل موثر در امنیت مرزی با تاکید بر مرز شرقی ایران و افغانستان

مرز سیاسی به پدیده ای فضایی اطلاق می شود که منعکس کننده ی قلمرو حاکمیت یک دولت بوده و مطابق قواعد خاص در مقابل حرکت انسان، انتقال کالا یا نشر افکار مانع ایجاد می کند. مرزهای سیاسی دارای کارکردهای متفاوتی هستند؛ از جمله جداکنندگی، یکپارچه سازی، کشمکش، ارتباط و غیره؛ اما مهم ترین نقش مرز ایجاد مانع در برابر حرکت انسان، انتقال کالا و تفکرات است که از آن تحت عنوان امنیت مرزی یاد می شود. امنیت مرزی به معنای جلوگیری از هرگونه اعمال خلاف قانون در طول مرزهای یک کشور و قانونی کردن تردد اشخاص و حمل و نقل کالا و حیوانات اهلی با رعایت ضوابط قانونی و از طریق دروازه های مجاز مرزی است. امنیت مرزها، پشتوانه ای محکم برای امنیت با ابعاد متنوعش در داخل کشور است و هرگونه ناامنی در مرز قادر است در سیستم های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و نظامی داخل کشور اخلال ایجاد کند. این مقاله بر آن است تا مهم ترین عواملی را که در تضعیف نقش امنیتی مرز و نفودپذیری آن دخالت داشته، با توجه به نمونه مورد مطالعه مرز شرقی (استان های خراسان با افغانستان) مورد شناسایی و بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد.