تفاوت های جنسیتی در ادغام اجتماعی فناوری های جدید با اوقات فراغت نوجوانان: ترجیح یا تحمیل؟

بر اساس رویکرد «فناوری اجتماعی»، در شرایط کنونی فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی با فعالیت‏های فراغتی نوجوانان ادغام شده و پیوند یافته‏اند. این فعالیت‏های فراغتی در چارچوب وسیع‏تری از اقتضائات بیرونی کنش و همچنین شرایطی قرار دارند که انتخاب کنشگر در آن رقم می‏خورد. این مقاله تلاش می‏کند ضمن ارائه سنخ‏بندی از انواع فعالیت‏های فراغتی بیرون محور و فناوری محور، ترجیح واقعی نوجوانان را در انتخاب آن ها با توجه به تفاوت‏های جنسیتی واکاوی کند. بر این اساس، با 120 نوجوان دختر و پسر در سال تحصیلی 13951396 مصاحبه هایی نیمه‏ساختارمند در شهر تهران با توجه به نمونه‏گیری تیپیک و هدفمند انجام شد. نتایج نشان می‏دهند که ترجیح اصلی نوجوانان فعالیت‏های فراغتی بیرون محور است، اما شرایط اجتماعی و چارچوب فشارها و الزامات اجتماعی و فرهنگی در عمل فعالیت‏های فراغتی فناوری محور را برای آنان شکل می‏دهد؛ تا جایی که فناوری های جدید در برخی موارد به‏منزله یک دوست تجلی می‏یابند. پسران بیش از دختران بازی های رایانه‏ای (و کنسولی) را به‏ منزله فعالیت فراغتی انتخاب می‏کنند و بیشتر تحت تاثیر احساسات ناشی از آن ها قرار می‏گیرند. این در حالی است که دختران با محدودیت‏های بیشتری برای فراغت بیرون محور مواجه اند. به هر حال، فعالیت‏های فراغتی فناوری محور به منبع هویتی و مصرفی برای اکثر نوجوانان تبدیل شده است