مدلسازی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد گندم آبی تحت شرایط محدودیت آب در خراسان رضوی

به دلیل افزایش جمعیت جهانی به همراه کاهش سطح زمین های بارور و منابع آب، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر بهره وری کشاورزی به طور ویژه ای دارای اهمیت می باشد. به همین منظور این تحقیق در شش شهرستان از استان خراسان رضوی (قوچان، گناباد، مشهد، سبزوار، تربت حیدریه و تربت جام) انجام شد. ابتدا اقلیم آینده (سال 2050) با استفاده از داده های اقلیمی بلندمدت در دوره پایه (2010-1980) و با روش ارائه شده توسطAgMIP، تحت دو سناریوی اقلیمی RCP4. 5 و RCP8. 5 شبیه سازی شد. مدل گردش عمومی مورد استفاده در این تحقیق MPI-ESM-MRبود و به منظور شبیه سازی رشد و عملکرد گندم از مدل APSIM-Wheat در شرایط محدودیت آب استفاده شد. نتایج شبیه سازی ها نشان دادند که میانگین تغییرات دمای طول فصل رشد در منطقه مورد مطالعه در آینده نسبت به پایه (79/9 درجه سانتی گراد) افزایشی بوده و تحت هر دو RCP به ترتیب برابر با 41/1 و 83/1 درجه سانتی گراد می باشد. هم چنین نتایج نشان دادند که در آینده طول دوره رشد بین 13 تا 6/24 روز و فاصله زمانی کاشت تا گلدهی بین 2/13 تا 4/30 روز کاهش یافته و از سوی دیگر طول دوره پر شدن دانه بین 2/0 تا 4/4 روز افزایش می یابد. در این تحقیق اثرات متقابل دما و CO2 و مجموع تغییرات رشد و نموی گندم آبی موجب تغییرات مثبت عمکرد دانه در آینده در بیشتر شهرستان های مورد بررسی (1 تا 9/12 درصد) و کاهش عملکرد در تربت حیدریه (1/4- درصد) شد. یافته های این تحقیق همچنین نشان دادند تغییر تاریخ کاشت در آینده موجب افزایش بیشتر عملکرد خواهد شد.