تحلیلی بر الگو و عوامل گسترش فضایی شهر آبدانان

امروزه الگوی گسترش کالبدی- فضایی شهرها در ابعاد مختلف یکی از مسائل کشورهای درحال توسعه به ویژه ایران است. بدین جهت، شناخت الگو و عوامل گسترش فضایی شهرها از جمله شهر آبدانان، برای تدوین سیاست های مناسب و دستیابی به توسعه پایدار امری اساسی است. بر این اساس، در چارچوب نظریه توسعه پایدار و رشد هوشمند شهری، تحلیل الگو و عوامل رشد فضایی شهر آبدانان در چارچوب روش توصیفی- تحلیلی ارزیابی شد. داده های مورد نیاز در این پژوهش از طریق روش کتابخانه ای و مراجعه به شهرداری و نهادهای مربوطه گردآوری شد. تحلیل داده ها و شناسایی الگوی گسترش با استفاده از ضرایب آنتروپی، جینی، موران و G عمومی و نیز روش آنتروپی شانون و مدل هلدرن انجام شد. در ادامه نیز عوامل کلان و خرد موثر بر گسترش فضایی این شهر در بستر نظریه ها تحلیل و شناسایی شد. نتایج نشان داد که شهر آبدانان الگوی رشد تصادفی با گرایش بسیار ضعیف به الگوی خوشه ایرا با شکل گیری لکه های داغ در جنوب و سرد در شمال تجربه نموده است که با توجه به پایین بودن میزان تراکم، نتایج بیانگر غلبه الگوی پراکنده در شهر می باشد. مطابق نتایج بدست آمده، شهر آبدانان در اغلب دوره ها، رشد کالبدی- فضایی لجام گسیخته و پراکنده ای داشته است، به طوری که در دوره90-85، رشد فضایی بسیار پراکنده ای را به میزان 97 درصد تجربه نموده است و تنها کمتر از 3 درصد آن ناشی از رشد جمعیت و نیاز واقعی آن به زمین بوده است. در مجموع، تفسیر نتایج نشان دهنده سهم بالای عوامل مدیریتی و اقتصادی در الگوی رشد و توسعه شهری می باشد.