بررسی و مقایسه وضعیت تغذیه ای بیماران سرطانی قبل و بعد از درمان با رادیوتراپی

سوء تغذیه در بیماران سرطانی بسیار شایع بوده و یکی از علل اصلی مرگ و میر می باشد. سوء تغذیه می تواند ناشی از اثرات موضعی و سیستمیک تومور یا اثرات جانبی درمانهای ضد سرطانی به ویژه رادیوتراپی باشد. با توجه به این که سوء تغذیه در کاهش تحمل و پاسخ فرد به درمان رادیوتراپی نقش مهمی دارد این مطالعه توصیفی – تحلیلی با هدف تعیین و مقایسه وضعیت تغذیه ای قبل و بعد بیماران سرطانی تحت درمان با رادیوتراپی انجام گرفت.
وضعیت تغذیه ای 61 بیمار سرطانی داوطلب با میانگین سنی 16±53 سال مراجعه کننده به بخش رادیوتراپی بیمارستان امام خمینی تبریز مورد مطالعه قرار گرفت. برای تعیین وضعیت تغذیه ای از پرسشنامه استاندارد PG-SCA جهت تعیین و دریافت انرژی و درشت مغذی ها از پرسشنامه 24 ساعت یادآمد (3روزه) استفاده گردید.
وضعیت تغذیه ای بیماران بر اساس طبقه بندی نرمال، سوء تغذیه متوسط و شدید قبل رادیوتراپی به ترتیب اعداد 44.3%، 32.8%، 23% و بعد از رادیوتراپی 32.8%، 26.2% و 41% را شامل می شد که از لحاظ تشدید و سوء تغذیه تفاوت معنی دار بود (0.008=P). میانگین و خطای استاندارد دریافت انرژی و درصد انرژی حاصل از کربو هیدرات، پروتئین، چربی قبل رادیوتراپی به ترتیب 111.6± 1900، 1.5±55%، 0.83±16%، 1.3±28% کیلو کالری و بعد رادیوتراپی به ترتیب 175.3± 1500، 2±55%، 1.3±16%، 1.6±28% کیلو کالری بود که دریافت انرژی بعد رادیوتراپی علی رغم کاهش از لحاظ آماری معنی دار نبود. ولی کاهش معنی دار وزن (0.001=P) و BMI(0.002=P) را بعد از رادیوتراپی در تمام بیماران نشان می داد. عوامل مختلف موثر بر کاهش دریافت غذا نظیر (بی اشتهایی، خشکی دهان، حالت تهوع، استفراغ کردن، کاهش حس چشایی) قبل رادیوتراپی وجود داشت که کلیه علایم به جز استفراغ کردن بعد رادیوتراپی تشدید شد.
با توجه به نتایج حاصل از مطالعه حاضر، ارزیابی وضعیت تغذیه ای بایستی به عنوان قسمتی از برنامه درمانی هر بیمار سرطانی بویژه قبل و در طول درمان با رادیوتراپی قرار گرفته و مداخلات تغذیه ای لازم (تغذیه با لوله و تغذیه وریدی) برای وی ارایه تا از حداکثر نتیجه برنامه درمانی برخوردار شود.