فهرست مطالب
نشریه ادیان و عرفان
سال پنجاه و ششم شماره 2 (پاییز و زمستان 1402)
- تاریخ انتشار: 1402/12/26
- تعداد عناوین: 12
-
-
صفحات 261-282پژوهش حاضر بر آن است، میزان انطباق ویژگی های جنبش های نوپدید دینی را در مورد عرفان کیهانی(حلقه) ارزیابی کند و ادعای احیای عرفان اصیل اسلامی از سوی رهبر این مکتب را به روش توصیفی تحلیلی و با نگاه انتقادی بررسی کند. یافته های پژوهشی حکایت از این دارند که علی الظاهر اوصاف مکتب عرفان کیهانی(حلقه) با مشخصات جنبش های نوپدید دینی کاملا سازگار است؛ از جمله: وجود رهبر یا بنیان گذار کاریزماتیک با داعیه تجارب معنوی، پراکنده گزینی از نظام نظری و عملی مکاتب دیگر، شکستن مرجعیت بیرونی و تاکید بر معنویت، انسان محوری، ادعای درمان گری و شکوفاسازی استعدادهای درونی افراد، عرفی سازی تجربه دینی و عرفانی با وام گیری از شبه علم ها و روان شناسی، سهل الوصول بودن و قابلیت دسترسی همگانی، بدون توجه به عقاید و اعمال دینی زمینه ای افراد. افزون بر این، بر اساس پژوهش حاضر روشن می شود، دستیابی به هدف احیای عرفان اصیل اسلامی در عرفان کیهانی(حلقه) مستلزم تغییرات بنیادین در ساختار، شیوه بیان و نحوه دستیابی به آن است. این تغییر و تحولات، منجر به این خواهند شد که زبان ناب دین و عرفان اصیل به کلی ویران شود و به جای آن از زبان علم و شبه علم ها، از مشرب روان شناسی و از بیان مکاتب دیگر استفاده شود، که در این صورت، روشن است که زبان اصیل عرفانی، دیگر آن معانی رفیع یا عمیق خود را از دست داده و بیشتر بر دغدغه های امروزین بشر متمرکز می گردد.کلیدواژگان: تجربه عرفانی، جنبش های نوپدید دینی، درمان گری، زبان دینی و عرفانی. عرفان اسلامی، عرفان کیهانی (حلقه)
-
صفحات 287-307یهودیان دوره تبعید به واسطه هشدارهایی که از انبیای پیش از تبعید دریافت کردند، از تنبه و آگاهی نسبی برخوردار شده بودند. ظهور هشت تن از انبیای بنی اسرائیل به نام های عاموس، هوشع، اشعیاء، میکاه، زفنیا، ناحوم، حبقوق و ارمیا که به انبیای ماقبل تبعید معروف هستند و رواج تعالیم آن ها، موجد تحولات بسیاری در حیات دینی یهودیان شد. از میان این انبیا، عاموس، هوشع، اشعیاء و ارمیا، یهودیان را به درک عمیق خدا و رعایت نظام اخلاقی جدید دعوت نمودند و میثاق را با دلالت های روشن تری احیا کردند. هدف پژوهش حاضر، بررسی برداشت و تفسیر این چهار نبی از میثاق و تبیین شباهت ها و تفاوت های آن ها در تفسیر میثاق با استفاده از منابع مکتوب، به ویژه عهد عتیق، براساس تطبیق داده ها و تحلیل آن هاست. یافته ها حاکی از این هستند که در موضوع میثاق، باوجود توافق درباره اصل موضوع، این چهار نبی در تفسیر آن تفاوت و تنوع آراء دارند. عاموس، نخستین نبی از انبیای بزرگ دوره ماقبل تبعید، مفهوم میثاق را با عدالت الهی گره زده است. حال آنکه هوشع نبی این آموزه را براساس احساسات عاطفی، اشعیای نبی بر اساس قداست خداوند و ارمیای نبی، فراتر از این ها، بر بنیاد معنویت تفسیر کرده است. به عبارت دیگر، هوشع با مشکل عشق دست وپنجه نرم می کرد، عاموس و اشعیاء با عدالت و قداست هماوردی می کردند و ارمیا بخشی از مناقشه را با تجدید عهد قابل حل می دانست.کلیدواژگان: ارمیا، اشعیا، عاموس، میثاق، هوشع
-
صفحات 313-332«مبارزه با نفس اماره» از دغدغه های مهم شریعت، اخلاق و عرفان اسلامی است و روش هایی نیز برای انجام این جهاد به راهروان توصیه شده است. نجم رازی در مرصادالعباد با رویکردی ویژه و نسبتا منحصر به فرد، به موضوع تعامل با نفس و کیفیت آن می پردازد. نگارنده مقاله پیش رو کوشیده است تا با روش تحلیل و توصیف، محتوای کیفی اندیشه رازی درباره جهاد علیه نفس اماره را تبیین نماید. یافته های پژوهش نمایان گر آن است که رازی به برخورد اعتدالی و دور از افراط و تفریط با نفس اماره باور دارد و هر گونه تندروی یا سهل انگاری در مواجهه با نفس اماره را به زیان سالک می داند. در اندیشه او، نفس اماره فی نفسه سرچشمه بدی ها نیست و صفات مذموم نفسانی بنا به اقتضای حکمت الهی و از برای مصلحتی به نفع بشر در نفس به ودیعه نهاده شده اند. او همچنین معتقد است که جوهره نفس بشری از استعداد و قابلیت استحاله برخوردار است، به گونه ای که ادبار آن از حق، نفس را اماره بالسوء می کند و اقبال به حق، نفس را به مسیر اطمینان سوق می دهد.کلیدواژگان: مخالفت با نفس، مرصادالعباد، نجم رازی، نفس اماره
-
صفحات 337-354در سرزمین هند، تصوف اسلامی و آیین یوگه، به عنوان دو مکتب عرفانی، مناسبات تنگاتنگی را با یکدیگر تجربه کرده اند. بررسی های تطبیقی نشان می دهند که شماری از آداب و اعمال سلوکی تصوف اسلامی و مکتب یوگه با هم تلفیق یافته اند و دستورالعمل های طریقتی شطاریه در هند، به خصوص از زمان شیخ محمد غوث گوالیاری، بیشترین تلفیق را با آداب مراقبه در مکتب یوگه داشته اند. پژوهش حاضر به سیاق تحلیلی و تطبیقی و با مطالعه مندرجات یکی از مهمترین آثار طریقتی و عرفان عملی شطاریان، یعنی جواهر خمسه شیخ محمد غوث گوالیاری، و مفاد یوگه سوتره های حکیم مشهور هندی، پتنجلی، به بررسی مشابهت ها و تاثیرپذیری های میان طریقه شطاریه و مکتب یوگه پرداخته است. بر بنیاد این پژوهش روشن می شود که عارفی مسلمان، مانند شیخ محمد غوث، در به کارگیری روش های عملی مکتب یوگه در نظام عرفان عملی خود، مانعی مشاهده نکرده است. کاربست اذکار اسلامی به همراه اعمال بدنی یوگه در سلوک عملی طریقه شطاریه، یکی از بهترین نمونه های تلفیق روش عرفانی عرفان هندویی و تصوف اسلامی است.کلیدواژگان: جواهرخمسه. شطاریه. مراقبه. یوگه. یوگه سوتره
-
صفحات 359-382یکی از مشهورترین مبانی فکری اهل طریقت و عرفان نظری، «حدیث صورت» است. عرفای اسلامی، این حدیث را پایه و اساس بسیاری از دعاوی خویش، از جمله «اشرفیت انسان بر سایر مخلوقات» قرار می دهند. هدف مقاله حاضر که به روش تحلیل محتوایی انجام می گیرد، این است که در گام نخست، حدیث مذکور را مورد ارزیابی سندی قرار داده و احتمال صدور آن را از شخص معصوم بررسی کند و در گام دوم، دلالت آن بر مدعای مذکور را واکاوی نماید. یافته های پژوهش پیش رو نشان می دهند که «حدیث صورت» نه تنها از حیث سند نمی تواند منسوب به معصوم باشد و بیشتر در کتب اهل کتاب، در منابع اهل سنت و نیز در منابع تصوف تکرار شده است، بلکه به نظر می رسد از حیث دلالت نیز نمی تواند دعاوی مبتنی بر آن را اثبات کند. ظاهرا اهل تصوف تاویل های متعددی را برای این حدیث قائل شده اند تا بتوانند آن را پایه ادله خود قرار دهند. براین اساس، با اینکه اشرفیت انسان بر سایر موجودات، ممکن است بر مبنای شواهد درون دینی دیگری به دست آید، اما «حدیث صورت» نمی تواند مبنای آن قرار گیرد و بیش از هر چیز، به مشهورات متعلق به یک گفتمان دینی شباهت دارد که از ادیان دیگر وارد تفکر جهان اسلام شده است.کلیدواژگان: اسرائیلیات، اشرفیت انسان، تاویلات عرفانی، حدیث صورت
-
صفحات 387-406میرزا محمد اخباری، یکی از علمای اخباری است که به واسطه آثار متعددش در انتقاد تند علیه مجتهدان شناخته شده است. در پژوهش حاضر، سویه کمتر شناخته شده اندیشه و آثار میرزا محمد اخباری، که شامل گرایش های عرفانی اوست، بررسی گردیده و تاثیر بافت فکری زمانه، که دوران ستیز سه گفتمان اجتهادی، صوفیانه و اخباری در دهه های نخست سده سیزدهم قمری بود، بر بعد عرفانی اندیشه او واکاوی شده است. پرسش های پژوهش حاضر چنین اند: ارتباط میرزا محمد اخباری با تصوف و عرفان در آثار و زندگی وی چه نمودهایی داشته است؟ تا چه اندازه ای از اخباری گری تاثیر پذیرفته است؟ نتایج تحقیق حاکی از آن است که مواضع میرزا محمد اخباری درباره عرفان و تصوف، از ادبیات تندش در برابر مجتهدان تاثیر پذیرفته است. میرزا محمد اخباری با استفاده از دوگانه عرفان/تصوف، از عرفان دفاع و از تصوف انتقاد می کند. او رساله هایی در حکمت عرفانی نگاشته و با برخی از صوفیه در ارتباط بوده است. میرزا محمد، متصوفه را به مجتهدان و عارفان را به اخباریان تشبیه کرده و صوفی و مجتهد را به جهت بدعت گزاری و وابستگی به اهل سنت مشابه هم فرض کرده است. در عین حال، او با توسعه دامنه مصادیق عارف و دفاع از شخصیت های صوفی، که مورد نکوهش علما بوده اند، عملا در جدال مجتهدان و صوفیه، جانب صوفیه را گرفته است.کلیدواژگان: اخباری گری، اجتهاد، عرفان، تصوف، میرزا محمد اخباری
-
صفحات 411-433
مساله اصلی پژوهش حاضر بر مبنای تحلیل قاعده «اجمال و تفصیل» و کاربست آن در تبیین مراتب نظام هستی از منظر سعیدالدین فرغانی شکل گرفته است و پاسخ به جوانب مساله فوق را به روش تحلیلی اسنادی دنبال کرده است. «اجمال و تفصیل» یا «جمع و فرق» از مبانی کلیدی و تاثیرگذار در عرفان نظری است. به باور اهل معرفت، موجودات در مراتب بالاتر هستی، معمولا دارای گونه ای از کلیت و شمول وجودی هستند که با حفظ وحدت و اجمال خود، وجود جمعی کثرات مادون خود هم هستند. با اینکه کثرات مادون در آن موطن عالی مجال ظهور ندارند، اما تنزل آن حقیقت اجمالی، تفصیل حقایق مندرج در آن را به همراه خواهد داشت. فرغانی مبتکر این قاعده عرفانی نیست، اما توانست آن را در نظام عرفان نظری، به خوبی پردازش کند. رد پای این قاعده کلی را در جای جای هستی شناسی فرغانی می توان یافت، به گونه ای که او در ارائه یک تحلیل نظام مند و سازوار درباره چگونگی و چرایی تنزل تجلی وجود در مراتب هستی، از این قاعده بیشترین بهره را برده است. وی بر پایه این قاعده توضیح می دهد که چگونه تجلی حق تعالی، ابتدا در تعین اول، مجمل بود و سپس در تعین ثانی مفصل شد و این تفصیل تعین ثانی، در قلم اعلی مجمل شد و این اجمال قلم، در لوح تفصیل یافت و این سلسله به همین ترتیب در مجرای عرش و کرسی و عنصر اعظم و ارکان اربعه و افلاک و موالید ثلاث و آدم و خلفای او و پیامبر اکرم (ص) و خلفای ایشان به سیر خود ادامه داد و در نهایت به نقطه پایانی عمر دنیا و مبدا قیامت منتهی می شود. فرضیه این تحقیق آن است که فرغانی یکی از بهترین تبیین های قاعده «اجمال و تفصیل» را ارائه داده و از این قاعده به گونه ای کاملا کاربردی در تحلیل مراتب نظام هستی بهره برده است.
کلیدواژگان: سعید الدین فرغانی، اجمال و تفصیل، جمع و فرق، تجلی، مراتب نظام هستی -
صفحات 439-462یکی از مباحث مطرح در جهان بینی عرفانی، بحث تجلی و ظهور حق تعالی در جهان است. شیخ علاءالدوله سمنانی، یکی از عرفای برجسته قرن هشتم هجری است که ایده تجلی در مهم ترین کتابش، العروه، جایگاه ویژه ای دارد. در این جستار به شیوه توصیفی-تحلیلی و با بیان انواع تجلی و اصطلاحات و تمثیل های خاص آن نزد ابن عربی کوشیده ایم تا به استناد شواهدی از العروه نشان دهیم که سمنانی انواع تجلی و اصطلاحات مربوط به آن را از ابن عربی وام گرفته است. این پژوهش، معلوم می دارد که منبع اصلی سخنان علاءالدوله در باب تجلی، افکار ابن عربی است و از این رو باید دیدگاه رایج را درباره رابطه علاءالدوله با ابن عربی تصحیح کرد. شیخ سمنانی با وجود مخالفت مشهورش با ابن عربی در مساله وحدت وجود، در اندیشه تجلی به راه او رفته است. در عین حال، ایده تجلی در کتاب العروه، متاثر از عقاید اشعری و در ارتباط وثیق با آموزه های مربوط به علم و اراده الهی تشریح شده است؛ نکته ای که توجه به آن، برخی از ادعاها درباره شیعه بودن سمنانی را به چالش می کشد.کلیدواژگان: ابن عربی، اشعری، العروه، تجلی، جبر، علاءالدوله سمنانی
-
صفحات 465-499
با توجه به تاثیر طلاب بر گروه های دینداری در ایام کرونا، سعی شد اطلاعاتی درباره نگرش ایشان نسبت به این پدیده از دوران قرنطینه تا تولید واکسن جمع آوری شود تا برمبنای آن بتوان کم و کیف تاثیر این گروه را بر زیست دینی-اجتماعی جامعه ایران بهتر درک کرد. به این منظور، با روش کیفی به ثبت نگرش طلاب در شهر قم به عنوان مرکز اصلی حضور طیف های مختلف آنان اقدام شد. پژوهش حاضر در دو مرحله زمانی، یکی از اواخر آذر 99 تا ابتدای اسفند 99 و دیگری در بهمن 1400 در قالب پرسشنامه و مصاحبه های شفاهی صورت پذیرفت. با توجه به روش زمینه ای، از میان داده ها تنها پاسخ 51 نفر از طلاب به عنوان داده های اصلی و کم خطا مورد پردازش قرار گرفت. نتایج پژوهش در مرحله اول، غلبه نگرش محافظه کارانه (احتیاط و بی نظری) به علت ناهماهنگی شناختی در طلاب را به نمایش می گذارد. اما در مرحله دوم، با توجه به مواجهه تجربی طلاب با محدودیت ها و مشکلات ناشی از کرونا، شکل گیری نگرش نواندیشانه از نتایج برداشت شد. با وجود این، در هر دو مرحله، نگرش های اصلی و تکراری، محافظه کاری در مواجهه با تضادها، جزم اندیشی نسبت به دستورات دینی و کنش های سنتی در مواجهه با بروز عواطف دینی بود. لازم به یادآوری است که با توجه به رویکرد پژوهش حاضر، نتایج حاصله قابل تعمیم به سایر طلاب نمی باشد.
کلیدواژگان: طلاب و کرونا، دین و علم، ابعاد دینداری، کرونا و دین -
صفحات 505-526مقاله حاضر به زمینه های شکل گیری انسان شناسی تفسیری و سهم هر یک از زمینه ها در شکل گیری و بسط انسان شناسی تفسیری اختصاص یافته و ضمن نظر بر سیر تاریخی انسان شناسی به تبیین چیستی انسان شناسی تفسیری پرداخته است. روش این نوشتار مبتنی بر رویکرد توصیفی تحلیلی و در مواردی تحلیل محتوا است. انسان شناسی تفسیری یا نمادین از شاخه های انسان شناسی فرهنگی آمریکایی است که در قرن بیستم در آمریکا پا به عرصه ظهور گذاشت و به لحاظ روش، کاملا متمایز از انسان شناسی قرن هجدهم و نوزدهم بوده و تاکید و توجه ویژه ای بر مقوله فرهنگ دارد. در این رویکرد چنین تبیین می گردد که فرهنگ در هر جامعه ای، مجموعه ای از معانی است که می توان آن را با بررسی نمادهای حاکم بر جامعه شناخت. مقاله حاضر با اشاره به آراء و آثار دو شخصیت برجسته این حوزه، یعنی کلیفورد گیرتز و ویکتور ترنر، زمینه های مورد نظر را مطالعه کرده و به تفصیل نشان می دهد که اهم زمینه های شکل گیری این رویکرد عبارت اند از: 1. نقد و عبور از تطورگرایی و نگاه تاریخی، 2. عبور از کارکردگرایی، 3. عبور از ساختارگرایی، 4. تبلور و تاکید بر مفهوم خاصی از فرهنگ در بررسی های انسانی، 5. تبلور و تاکید بر تحقیق میدانی و استفاده از روش مشاهده مشارکتی، و). ظهور رویکرد فرهنگ و شخصیت در بررسی های انسان شناختی و مطالعات دین شناختی.کلیدواژگان: انسان شناسی تفسیری، بستر شکل گیری انسان شناسی تفسیری، معنا، روش میدانی، فرهنگ
-
صفحات 531-548مارت در کتاب آستانه دین به دنبال شناسایی و بازنمایی «واقعیت غایی دینی» است؛ واقعیتی که به اعتقاد او، علی رغم شهودی و عاطفی بودن، در لفافه اندیشه ها و آیین های دینی پرده نشین شده است. او «واقعیت غایی دینی» را «حس خشیتی» می داند که بر اثر مواجهه مستقیم با پدیده های طبیعی مهیب فعلیت می یابد؛ حس اصیل و واقعیت بنیادینی که معرفت دینی و رفتارهای مذهبی صرفا تجلیات بیرونی آن هستند. یافته های پژوهش پیش رو که به شیوه تحلیلی انجام می گیرد، نشان می دهند، مارت ضمن نقد دیدگاه کسانی چون تایلور و فریزر که سرآغاز دین را دانش نظری و نقطه عزیمت آن را باورهای عقلایی دانسته اند، از سرآغازهای پیشاعقلی و عاطفی دین سخن می راند و طرح تکاملی بدیعی را به این صورت درمی اندازد: الف). مواجهه با پدیده های طبیعی مرموز و شگفت آور؛ ب) احساس شگفتی ناگهانی/اتفاقی و بروز حس خشیت؛ ج) ظهور «فراطبیعت گرایی» یا تمایل به ساحت ماورائی امر مشهود؛ د). تشخص بخشی به پدیده مرموز جهت ابهام زدایی از آن (آنیماتیزم)؛ ا). فرض خجستگی و بی ضرر بودن امر مرموز؛ ه). مقدس سازی پدیده مرموز و در پیش گرفتن طریق استمالت دینی و همدلی جادویی با آن. جالب است که به باور مارت، تمام این مراحل مربوط به مرتبه پیش از تدوین ایده آنیمیسم (جان باوری) است و انسان ابتدایی هنوز با تصور روح قابل تفکیک از بدن آشنایی ندارد.کلیدواژگان: خشیت، مانا، امر مرموز، آستانه دین، تجربه دینی
-
صفحات 553-573مقاله حاضر به روش توصیفی و تحلیلی، به بررسی مفهوم و تحلیل کارکرد دین در چین باستان، در دوره چو غربی، پرداخته است. آثار به جامانده از این دوره، از جمله شمایل نگارها و نوشته های روی ظروف برنزی آیینی، نگاشته های روی استخوان های غیبگویی، آرامگاه های سلطنتی و برخی دیگر از آثار متاخر، بیانگر عقاید و شعائر دینی چینیان باستان در آن دوره است. دین مردم در دوره اول چو (چو غربی)، شامل باور به تیآن (آسمان) به عنوان خدای متعالی، ارواح نیاکان، ارواح و خدایان طبیعت و باور به زندگی پس از مرگ است. خدای متعالی در راس، و سایر ارواح و ایزدان در مرتبه پایین تر بوده و کارگزار تیآن محسوب می شوند. تیآن خدایی شخصی، حاکم بر کل عالم هستی، آفریننده و نگهدارنده همه موجودات است؛ او به منظور یاری ابنای بشر از رهگذر مکاشفه با آنها گفتگو دارد و همواره ایشان را به عدالت داوری می کند. مردم این دوره، افزون بر باور به خدای قادر مطلق-تیآن-به زندگی پس از مرگ نیز اعتقاد داشتند. به زعم آنان، انسان دارای دو روح است: یکی «پئو»، که پس از مرگ، به جهان فرودین سقوط نموده و در آنجا زندگی تاریکی خواهد داشت؛ و دیگری «هون» که به قصر شانگ دی یا تیآن صعود کرده و همانجا به خوشی زندگی می کند. همچنین جهت حصول شرایط زندگی مساعد، یا دست کم در امان ماندن از بلاها، باید به خدای متعالی، ارواح و نیاکان احترام گذاشت و برای آنها قربانی گزارد. برخلاف دوره شانگ، در دوره چو، نه روح فرمانروای مرده، بلکه خود فرمانروای زنده، به عنوان تیآن زی (فرزند آسمان)، واسطه آسمان و زمین است که باید براساس تیآن مینگ (حکم آسمانی) به عدالت بر مردم حکومت کند.کلیدواژگان: چو، شانگ دی، چین باستان، تیآن مینگ، تیآن، باورها و آیین های ابتدایی
-
Pages 261-282The main issue of this research is the adaptation of New Religious Movements' (NRMs) features with Cosmic Mysticism (Ring) and also evaluation of its leader’s claim about reviving of true Islamic mysticism. The present paper is also done by means of descriptive–analytic method and critical approach. The research findings indicate that Cosmic Mysticism (Ring) is easily compatible with NRMs’ characteristics, such as a charismatic leader claiming to have spiritual experiences, eclecticism, de-authorizing formal religion and emphasis on spirituality and humanism, the efflorescence of spiritual and mental talents, secularization of religious and mystical experience affected by quasi-science and so-called psychology, generality and its easily achievability regardless to beliefs and rituals. But reaching to the goal of reviving authentic mysticism entails fundamental changes in its structure, its way of expressing and gaining. These transformations lead to destroying the religious and mystical language and utilizing science, psychology, and language of other schools, which cause losing mysticism's deep mystical meaning in a way that focuses on today's human concerns.Keywords: Cosmic mysticism (Ring), Islamic mysticism, Mystical Experience, new religious movements (NRMs), religious, mystical language, therapy
-
Pages 287-307Jews in exile were relatively aware due to the numerous warnings they had received from pre-exile prophets. The appearance of eight prophets and their their teachings brought about significant chenges in the religious life of Jews. Among them, Amos, Hosea, Isaiah, and Jeremiah invited Jews to a deep understanding of God and adherence to a new ethical system and revived the covenant with clear implications. The aim of this study is to examine the interpretations and perspectives of these four prophets on the covenant using written sources, comparing and analyzing them. The findings indicate that although there is agreement in principle regarding the covenant, there are differences in interpretation among these four prophetsKeywords: Amos, covenant, Hosea, Isaiah, Jeremiah
-
Pages 313-332One of the main intellectual concerns in Shari'ah, ethics, and mysticism has been the fighting against the concupiscent soul, and mystical wayfarers have been advised to engage in this spiritual Battle (Jihad) by following certain suggested methods. By a special and comparatively unique approach in Mirsad al-Ibad, Najm Razi discusses about interaction with the soul and its qualities. The author of present paper has tried by qualitative analysis and description of content, to elucidate Razi's thought-lines in the struggle against the concupiscent soul. The research findings demonstrate that Razi believe in moderate treatment and cautious dealing with the concupiscent soul and he think that any extreme or careless behaviors in confront with the concupiscent soul would be a loss for the mystic followers. He believes that the concupiscent soul is not naturally the main cause of evils and sins, and that the reprehensible traits in the soul have been implanted there in accordance with the dictates of both divine wisdom and human expediency. Furthermore, Razi thinks that the essence of the human soul is capable of transformation; in a way that it's straying from God makes the soul command to the evils, and turning to God put the soul in the path of assurance.Keywords: the concupiscent soul, Najm Razi, Mirsad al-Ibad, conflict with the soul
-
Pages 337-354In India, Sufism and Yoga as two mystical schools of Islam and Hinduism have had close relations each other. Comparative studies show that some of practical Mystic journey's (Soluk) rituals and practices have been integrated each other in Sufism and especially in the Yoga school. In India, especially since the time of Sheikh Muhammad Ghawth Gwaliari, the instructions of mystical journey in the Shattariyyah Order have mostly integrated with meditative practices in the school of Yoga. The present research that was done by an analytical and comparative method, considering one of the most important works of the Shattariyyah and practical mysticism, namely Muhammad Ghawth's Jawahir al-Khamsah, along with the text of the famous Indian sage, Patanjali's Yoga Sutras, has investigated the similarities and effects between the Shattariyyah and Yoga. Based on this research, it becomes clear that a Muslim mystic like Muhammad Ghawth did not see any obstacle in using the practical methods of the school of yoga in his system of practical mysticism. The application of Islamic invocations along with the physical actions of yoga in the practical mysticism of Shattariyah is one of the best examples of the fusion of Hindu and Islamic mysticism.Keywords: Jawahir al-Khamsah, meditation, Shattariyyah, Yoga, Yoga Sutras
-
The Role of the ‘Hadith of Surat’ in the Theory of ‘Superiority of Human Being Over Other Creatures’Pages 359-382One of the most famous intellectual foundations of the Sufis and theoretical mysticism is the “hadith of Surat”. Islamic mystics have used it as the basis for their claims, including “superiority of human being over other creatures”. Being organized by the method of content analysis, this article first aims to examine the hadith documentation to find out if it has been issued by infallible Imams and in the second step, scrutinize its implications for the claim. The research findings indicate that not only the “hadith of Surat” is not authentic and cannot be attributed to an infallible Imam and it has just been appeared in Holy Scriptured of Judaism, Christianity as well as the hadith texts of the Sunnis and Sufis, but also it seems that the hadith cannot prove the claims based on it. Apparanty Sufis has interpreted it in a different ways, so they can considere it as the basis of their arguments. Therefore, although the idea of “superiority of human being over other creatures” could be deduced and obtained from other theological evidences, but the 'Hadith of Surat' cannot be a basis to it; and it is more similar to celebiries in a religious discours that entered to Islamic World from other religions.Keywords: hadith of Surat, Israelite, mystical interpretations, human superiority, documentary criticism, Content Criticism
-
Pages 387-406Mirza Mohammad Akhbari (d. 1232 AH) is one of the Akhbari scholars who is known for his numerous works containing sharp criticism of Mujtahids. In the present research, a less-explored aspect of Mirza Muhammad Akhbari's ideas and works, which includes his mystical tendency, has been studied. This research also study impact of the intellectual context of the time (the first decades of the 13th lunar century) on his ideas. That time was the era of conflict between the three discourses of Ijtihad, Sufi and Akhbari. The questions of this research are: How was Mirza Mohammad Akhbari's connection with Sufism and mysticism? How this kind of connection has been manifested in his works? and to what extent mystical aspect of his thought has been affected by his Akhbarism? The results of the research indicate that Mirza Mohammad Akhbari’s positions on mysticism and Sufism were influenced by his hostile literature against the mujtahids. Mirza Mohammad Akhbari defends mysticism and criticizes Sufism, using the dualism of mysticism/sufism. He also wrote treatises on mystical wisdom and was in contact with Sufis. He likened Sufis to Mujtahids and mystics to Akhbarites and considered Sufis and Mujtahids to be similar to each other in their heresy and dependence on Sunnis. Furthermore, by defending Sufi figures that have been criticized by scholars, he has practically taken the side of Sufis in the debate between mujtahids and Sufis.Keywords: Akhbarism, ijtihad, Mysticism, Mirza Muhammad al-Akhbari, Sufism
-
Pages 411-433
“Summaries and Details” (ejmal and tafsil) or "undifferentiation and differentiation" (jam'e and tafraghe) is one of the key and influential foundations in the science of theoretical mysticism. According to the mystics as men of inner world, beings in the higher levels of existence usually have a type of existential totality and inclusiveness that while preserving their Unity and undifferentiation, are the collective existence of lower multitudes too. Although these multitudes do not have a chance to appear in higher abodes, but the descent of that summary and collective truth will bring about details and divisions and emergence of multiple comprehensive realities included in it. Although, Faraghani is not the first one who originally put forth this mystical rule, but he was the one who was able to theorize it well in a system of theoretical mysticism. He has made the most use of this rule in presenting a coherent and systematic analysis of how and why the manifestation of Truth declines in the lower levels of existence.
Keywords: Arrangement of Existence, Mystical Summaries, Details, Saeeduddin Faraghani, the History of Theoretical Mysticism -
Pages 439-462One of the significant topics of mystical worldview is the concept of “Manifestation” and appearance of Supreme Being in the world. Ala'a al-Dawla Semnani is one of the prominent mystics of 8th century AH in whose masterpiece, Al-Urwah, manifestation has an especial place. In the present descriptive-analytical study, we have endeavored to illustrate the types of manifestations, its terminologies, and the unique metaphors that attributed to it in Ibn 'Arabi’s theories. By providing evidences from 'Al-Urwah', we aim to demonstrate that Semnani has drawn upon Ibn 'Arabi's concepts of manifestation and its related terminologies. Findings of the present research indicate that the primary source of Ala'a al-Dawla's words on manifestation is the thoughts of Ibn 'Arabi. Therefore, it is necessary to revise and change the current viewpoints regarding the thought relation between Ala'a al-Dawla and Ibn 'Arabi. In spite of his famous opposition to Ibn 'Arabi on the issue of the unity of existence (Monism), Sheikh of Semnan has followed ibn 'Arabi's commentary on the issue of manifestation. On the other hand, the idea of manifestation in 'Al-Urwah' has been explained and influenced by Ash'ari's beliefs and firmly linked to the ideas of Divine knowledge and will of God. This observation challenges some claims about the Shi'ite affiliation of Semnani.Keywords: Ala` al-Dawla Semnani, Ashʿari, al-Urwah, Ibn ʿArabi, manifestation
-
Pages 465-499
During the COVID-19 pandemic, considering the influence of Clergymen on religious groups, we endeavored to gather information about their attitudes towards the Corona phenomenon from the quarantine to the vaccination periods, in order to gain a deeper understanding of how this group impacts religious-social life in Iranian society. To do present study, the researchers used a qualitative method to capture the attitudes of Clergymen in Qom, which is the central hub of their various spectra. Questioning was carried out in two stages: first, from the December 2020 to the February 2021 and the second stage, in January 2022. This research was conducted by the use of questionnaires and face-to-face interviews. According to the contextual method, only the responses of 51 clergymen with fewer errors have been considered as the main true data. The research findings of the first stage indicate a conservative attitude among them. In the second stage, the results reflect a shift towards a more open-minded attitude based on the clergyman's experiential encounters with the challenges of the corona-virus. However, in both stages, the predominant attitudes of respondents are conservatism in response to contradictions, dogmatism in response to religious orders, and fundamentalism in response to religious emotions. Based on the research methodology, the data cannot be generalized to other Clergymen.
Keywords: clergymen, covid-19, religion, dimensions of religiosity -
Pages 505-526The present article addresses the question of what are the foundations of the formation of interpretive anthropology and what role each of these foundations has played in the formation and development of interpretive anthropology. It also provides an explanation of the nature of interpretive anthropology while considering the history of anthropology. The method of this paper is based on a descriptive-analytical approach and in some cases content analysis. Interpretive or symbolic anthropology is a branch of American cultural anthropology that emerged in the 20th century in America and is completely distinct in method from the anthropology of the 18th and 19th centuries, with a special emphasis and attention on the category of culture. In this approach, it is explained that culture in any society is a collection of meanings that can be understood by examining the symbols that dominate the society. The present article, referencing the opinions and works of two prominent figures in this field, Clifford Geertz and Victor Turner, explores the desired contexts and in a detailed section demonstrates that the main foundations of the formation of this approach are: 1. Critique and moving beyond evolutionary and historical perspectives, 2. Moving beyond functionalism, 3. Moving beyond structuralism, 4. The crystallization and emphasis on a specific concept of culture in human studies, 5. The crystallization and emphasis on the field research and the use of participant observation method, and 6. The emergence of the culture and personality approach in anthropological and religious studies.Keywords: : Context of the formation of Interpretive Anthropology, Culture, Filed Study Method, interpretive anthropology, Meaning
-
Pages 531-548Marret in The threshold of Religion try to represent the “ultimate religious reality”. According to him, despite being intuitive and emotional, this reality is veiled in religious thoughts and rituals. He considers the ultimate reality of religion to be "the feeling of awe" that actualized by immediate encounter with the awesome natural phenomena; a pure feeling and a fundamental reality that religious knowledge and behaviors are merely its external manifestations. The findings of the present research, which is carried out in an analytical way, show that criticizing the views of those like Taylor and Frazer, who consider the origin of religion to be theoretical knowledge and its starting point to be rational beliefs, Marret proposes an innovative evolutionary pattern in the field of the precognitive and emotional origins of religion: a). Encountering the mysterious and surprising phenomena of nature; b). A feeling of sudden surprise and a feeling of awe; c). The emergence of supernaturalism or the desire to the realm beyond of the visible; d). Personalizing the mysterious in order to disambiguate it (Animatism); e). The assumption of the harmlessness of the mysterious thing; f). The sanctification of the mysterious phenomenon and taking the path of religious appeasement and magical empathy with it.Keywords: Awe, Mana, Religious experience, the Mysterious, the threshold of religion
-
Pages 553-573This article, in a descriptive and analytical way, investigates the nature, elements and function of religion in ancient China, during the Western Chu period. The works left from this period - including iconography and writings on ritual bronze vessels, writings on occult bones, royal tombs and some later works - express their religious beliefs and rituals. The religion of western chu included the belief in Tien as the Supreme God, the spirits of ancestors, the spirits and gods of nature, and the belief in life after death. The Supreme God was at the head and the rest of the spirits and gods were at a lower level and were his agents. Tien is a personal deity, ruler of all existence, creator and sustainer of all beings. He sends revelations to help people and judges them with justice. In addition to believing in Tien, they believed in life after death, that man has two souls: one is P’o, who after death, will fall to the lower world and live a dark life there. Another is Hun, who ascended to Tien’s Palace and lives there happily. In order to obtain favorable living conditions, or at least to be safe from calamities, one must respect and worship God, spirits and ancestors and make sacrifices for them. Unlike the Shang period, in the Chu period, not the spirit of the dead ruler but the living ruler himself is the intermediary between Heaven and Earth, who should rule the people justly according to Tien Ming.Keywords: Chu, religious beliefs, Rituals, Tien
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.