فهرست مطالب
نشریه امام رضا (ع) و علوم روز
پیاپی 2 (زمستان 1402)
- تاریخ انتشار: 1402/10/01
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 6-36
فقر، پدیده ای است که بطور فزاینده ای توجه محققان و نهادهای اجتماعی را به خود جلب کرده است. در این مطالعه، با استفاده از روش تحقیق کتابخانه ای، به مرور انواع حمایت اجتماعی و تاثیرات آن بر سلامت و بهزیستی فرد و جامعه به ویژه مقابله با فقر پرداخته شده و سپس سیره کلامی و عملی امام رضا علیه السلام در این حوزه بررسی گردیده است. یافته ها نشان می دهد که مبحث حمایت اجتماعی در آموزه های رضوی مورد توجه خاصی قرار داشته و امام علیه السلام توصیه های موکدی در این زمینه ارائه نموده و در سیره عملی خود نیز جایگاه خاصی برای آن قائل بوده اند. همچنین سیره امام رضا علیه السلام علاوه بر پوشش دادن انواع حمایت اجتماعی (ابزاری، هیجانی و اطلاعاتی) نوع دیگری از حمایت اجتماعی تحت عنوان حمایت معنوی را نیز شامل گردیده و نیز به مباحثی در زمینه حفظ کرامت انسانی در فرایند حمایت اجتماعی، وظیفه دریافت کننده حمایت اجتماعی و ضرورت آموزش حمایت اجتماعی به کودکان نیز پرداخته اند. بر همین اساس و با توجه به نقش حیاتی حمایت اجتماعی در مقابله با وضعیت های فشارزا به ویژه حمایت از اقشار آسیب پذیر- می توان از آموزه های گرانقدر امام رضا علیه السلام در تبیین جایگاه حمایت اجتماعی و گسترش آن در جامعه به عنوان راهبرد مقابله با فقر و پیشگیری از آسیب های آن استفاده نمود.
کلیدواژگان: سیره رضوی، حمایت اجتماعی، فقر، آسیب های اجتماعی -
صفحات 37-66زیارت به معنای حضور «زائر» در نزد «مزور» به معنای شخصیت معنوی و روحانی بزرگی است که به دیدار او می رویم. در زیارت یک نگاه قدسی و ملکوتی وجود دارد که سبب ایجاد حس معنوی جدید و توجه مغزی در انسان می شود. دلایل میل انسان به زیارت سه ضلع دارد، زیارت نوعی ابراز محبت و مودت است، تجدید پیمان است و احیای ایمان و پاک کردن گرد و غبار که با مشاهد مشرفه امامان حاصل می شود. شناخت مکانیزم های روانشناختی و شناختی در ذهن انسان برای توجه و زیارت قلبی یک اصل اساسی برای تحلیل و درک رابطه ذهنی و مغزی میان زائر و امام رضا علیه السلام می باشد. نوروفیدبک یا بازخور عصبی در نوروساینس و نقشه های مغزی الکتروانسفالوگرام تاکنون در مقوله زیارت مورد استفاده قرار نگرفته اند و جای این پژوهش در علوم مرتبط با ساحت امام رضا علیه السلام خالی می باشد. روش تحقیق این مقاله، تحلیل کیفی بر اساس تحلیل محتوا و با بهره گیری از نرم افزار لورتا نوروفیدبک، مکس.کیو.دی.ای است. تحلیل محتوا در اینجا، روشی برای استفاده از لورتافیدبک برای برداشت نقشه های مغزی فرد زائر در زمان دیدن تجربه شبیه سازی شده از زیارت بارگاه امام رضا علیه السلام می باشد. برداشت نقشه مغزی حاصل درک مناسب از اطلاعات مرتبط و مشاهده نظام مند اشخاص، تعاملات و موقعیت ها در زمان زیارت است. جامعه مورد مطالعه این تحقیق سه گروه کلی، نظرات 15 نفر از خبرگان، در قالب مصاحبه، در فاصله زمانی بهار 1400 می باشد.کلیدواژگان: نوروساینس و علوم عصبی، نوستالژیا، روانشناسی زیارت، زیارت امام رضا علیه السلام، الکتروآنسفالوگرافی، خاطره ضمنی زیارت، خاطره صریح زیارت
-
صفحات 67-95بارداری یک فرآیند طبیعی و مهم در زندگی زنان است که نیازمند مراقبت و توجه ویژه ای است. در طب مامایی مدرن، مراقبت های پیش از بارداری و دوران بارداری با هدف «باردار شدن مادر در بهترین شرایط جسمی و روحی و زایمان با حداقل آسیب به مادر و جنین و سرانجام تولد فرزندی سالم» برنامه ریزی و در حال اجراست. از سویی از دیدگاه اسلام توجه به کیفیت زندگی انسان در دنیا به زمان تشکیل نطفه و دوران زندگی جنینی و حتی قبل از ازدواج و بارداری بر می گردد. در این خصوص آیات و روایات فراوانی در کلام وحی و ائمه معصومین علیهم السلام ذکر شده است از جمله: ویژگی های انتخاب همسر، زمان مناسب برای عقد و ازدواج، آداب تشکیل نطفه، توجه به حقوق و صیانت از جنین و تغذیه دوران بارداری که موید اهمیت زندگی درون رحمی جنین و تاثیر آن بر کیفیت زندگی پس از تولد و توجه خاص دین اسلام به این مساله می باشد.به دلیل تخصص نگارنده با امر سلامت باروری و مامایی و نیز با توجه به همخوانی آموزه های دینی با فرهنگ مردم و پذیرش آسان تر آن توسط مادران، این مقاله به بررسی آداب و رسوم مرتبط با بارداری از منظر تعالیم امام رضا علیه السلام و تطبیق آن با علوم مامایی روز پرداخته است. در این مطالعه مروری، مقالات منتشر شده در پایگاه های اطلاعاتی پابمد، گوگل اسکالر، مگیران و پایگاه اطلاعات علوم قرآنی و حدیث طی سال های 2000 تا 2023 جستجو شد. از تعداد 500 مقاله و کتاب یافت شده، 79 مورد با معیارهای ورود و خروج مرتبط بود و مورد بررسی قرار گرفت.اطلاعات به دست آمده در ارزیابی و مرور مقالات در 11 آیتم قرار گرفتند: 1. گواهی سلامت پیش از ازدواج، 2. نطفه سالم 3. حقوق جنین در داشتن سلامت جسمانی 4. حقوق جنین در داشتن سلامت روانی 5. حق سلامت روان و حمایت عاطفی خانواده از مادر باردار 6. حق امنیت و حق حیات جنین 7. حق بنیادین جنین در امر زایمان 8. حق کرامت انسانی جنین 9. حق نام گذاری نیکو 10. حق برخورداری از تغذیه سالم و حلال 11. حق شیردهی و شیر خوردن. مقاله حاضر به بررسی تطبیقی این شاخص ها بین طب مامایی مدرن با آموزه های علمی امام رضا علیه السلام در این زمینه پرداخته است.کلیدواژگان: سبک زندگی اسلامی، بارداری، مکتب امام رضا علیه السلام، حقوق جنین و کودک
-
صفحات 96-118
«شعر رضوی در عصر صفوی» عنوان پژوهشی است که به بررسی سیمای امام رضا علیه السلام و مضامین گوناگون شعر رضوی در دیوان هشت تن از مهم ترین شاعران دوره صفوی از جمله اهلی شیرازی (ف.942ه.ق)، نظیری (ف.1021ه.ق)، شیخ بهایی (ف. 953ه.ق)، محتشم کاشانی (ف. 996ه.ق)، شفایی اصفهانی (ف. 1038ه.ق)، طالب آملی (ف. 1036ه.ق)، حزین لاهیجی (ف. 1103ه.ق) و صائب تبریزی (ف. 1016ه.ق) می پردازد. در این مقاله، پس از معرفی نمونه هایی از ستایش حضرت رضا علیه السلام در اشعار این شاعران، به برخی ویژگی های مضامین آنها پرداخته می شود. سیمای امام رضا علیه السلام، حرم مطهر، ملک خراسان، حاجات و خواسته ها از امام رضا علیه السلام، علم و دانش امام، بخشش و کرامت، محبت و مهربانی، عدالت و ظلم ستیزی، امامت و ولایت، القاب و اوصاف، خانواده، شفاعت، توسل و زیارت ایشان از جمله موضوعات فراوان و مورد توجه در اشعار شعرا و ادیبان این دوره تلقی می شود که به گونه ای بیانگر نگاه غالب در جامعه آن روزگار نیز می باشد.
کلیدواژگان: دوره صفوی، شعر رضوی، شاعران عصر صفوی، امام رضا علیه السلام -
صفحات 119-146مهم ترین ویژگی دوران امامت امام رضا علیه السلام حضور ایشان در مهد فرهنگ و تمدن سرزمین خراسان بزرگ بود. توسعه قلمرو خلافت اسلامی در دوران مامون تا خراسان و کنار رود جیحون از آن جهت که نمود گسترش اسلام بود، مسرت بخش می نمود اما جهت نگرانی آن، مواجهه با فرهنگ و تمدن ادیان مختلف بود که جنبه تمدنی و علمی اسلام را به چالش می کشیدند. یکی از برداشت های تاریخی این است که مامون خود بهره ای از علم برده بود با درک به موقع این چالش و پس از استیصال خود و اطرافیانش، متوسل به عالم آل محمد امام رضا علیه السلام شد لذا بر آمدن ایشان به دربار خلافت اصرار ورزید.امام علیه السلام هم از این فرصت حسن استفاده کرده و در مدت اقامت کوتاه در خراسان، گفتمان های متعددی با گروه های مختلف داشتند. در این پژوهش که به صورت توصیفی-تحلیلی تدوین شده نشان می دهد که موضع گیری و فعالیت حضرت در حوزه ی فرهنگ-تمدن خراسان، توانست راه رشد و شکوفایی دستاوردهای این تمدن را با صبغه ی اسلامی، هموار و تسریع کند.در نتیجه بازخورد و برکات علمی حضور با برکت حضرت در سرزمین خراسان را می توان در تالیف و تدوین مهم ترین منابع حدیثی-علمی اسلام یعنی دو کتاب شیخ طوسی از کتب اربعه شیعه و صحیح بخاری، نسائی، ترمذی از صحاح سته اهل سنت، احیاء سنت رسول خدا و ائمه اطهار علیهم السلام، تبیین و تثبیت معارف اسلامی، نخبه پروری، روشنگری و بصیرت افزایی و در نهایت رونق شیعه و آشنایی تمام فرقه های اسلامی با امامت ایشان دانست.کلیدواژگان: امام رضا علیه السلام، خراسان بزرگ. مدنیت، گفتمان تمدنی
-
صفحات 147-167انسان با همه پیشرفت های خود در علوم، صنایع و فناوری، گرفتار بحران های فراوانی در زمینه آموزش و تربیت به ویژه در تربیت جنسی است. نداشتن جهان بینی درست و داشتن دید صرفا مادی به تربیت جنسی و غفلت از جنبه های معنوی و اخلاقی باعث شده است که انسان در این بحران، همچنان غوطه ور باشد و نه تنها پیشرفت نکند، بلکه در مراحلی، تنزل نیز یابد. تکامل انسان بستگی به تربیت دارد و در قرآن و سنت اهل بیت علیهم السلام به ساحت های مختلف تربیت توجه شده است، مانند تربیت جسمی، روانی، اخلاقی، جنسی و اجتماعی لذا آگاهی در مورد تربیت جنسی در دوره معاصر ضروری است چون باعث می گردد که غریزه جنسی کنترل شده و در قالب ضوابط اجتماعی مانند عفت و تقوا، خودنمایی کند و عدم تربیت آن و توجه نکردن به این استعداد، عامل بیماری های روانی بسیاری شمرده شده است که در جوامع بشری پیامدهای منفی بسیاری را به دنبال دارد. با توجه به اینکه جامعه اسلامی باید بر اساس نظام تربیتی اسلام تدبیر گردد، روش های تربیتی جنسی به دست آمده از سنت رضوی در دوره کودکی عنوان این پژوهش است که به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است. در سنت رضوی می توان دو دسته روش برای تربیت جنسی بدست آورد که عبارت است از مستقیم و غیر مستقیم؛ از جمله موارد مستقیم تربیت هویت جنسی، پیشگیری از زمینه های تحریک جنسی که شامل خودداری از انجام دادن عمل جنسی در برابر فرزندان، خودداری از لخت کردن کودکان، خودداری از بوسیدن و در آغوش گرفتن کودکان نامحرم پس از سن معین و از جمله موارد غیر مستقیم مانند تامین نیاز روانی- عاطفی که شامل محبت به کودک و هدیه دادن است، و نیز آموزش اعمال دینی از قبیل آموزش نماز به کودک، و پرورش بعد عقلانی و اخلاقی، و اموری مانند آن را می توان نام برد.کلیدواژگان: تربیت جنسی، سنت رضوی، روش های تربیت، امام رضا علیه السلام
-
Pages 6-36
Considering the important role that social support has in the well-being of individuals and combating poverty in the society, in this study, using the descriptive –analytical method, the role of social support in the health and well-being of individuals, and especially combating poverty, is reviewed, and then the life of the Imam Reza in this area has been studied. The finding show that the subject of social support had a significant place in Razavi teachings and includes all types of social support (instrumental, emotional, informational, and spiritual) and has addressed maintaining human dignity, the duty of the recipient of social support , and the quality of teaching social support to children. Based on the findings, it is suggested that the precious teachings of Imam Reza be used in explaining the placement of social support in developing practical programs in combating poverty .
Keywords: Social Support, combating poverty, Razavi teachings -
Pages 37-66Objectivethe Nostalgic Memories in social networks, by reminding that life has not always been difficult, instills a sense of stability and the ability to overcome difficulties. The purpose of this research is to design and explain the criteria of the geography map of nostalgia based on the information management of social networks with a qualitative approach, based on the structures of "characteristics of social networks for digital nostalgia"; "Elements of past information retrieval for recalling memories"; "Individual characteristics of social network users" are: "nostalgic experience-centric classification"; and "nostalgia based on user's geographic location".MethodsThe research method of this article is qualitative analysis based on content analysis and using The software is MAXQDA. Here, content analysis is a method of taking and understanding the seemingly unrelated information and systematically observing people, interactions and situations. The studied population of this research can be divided into three general groups: the first group includes university professors who have an opinion in the subject area (academic experts); The second group includes professionals working in businesses active in the field of marketing based on social networks (industry experts); And the third group including Iranian users in Instagram, Facebook and Twitter social networks (public stakeholders) was categorized. The sampling method in this research is the snowball technique. In order to carry out the qualitative part of the research, the opinions of 15 experts were collected in the form of interviews in the spring of 2021.Keywords: pilgrimage Nostalgia, Imam Reza shrine, Implicit Memory, Explicit Memory, shrine Environment
-
Pages 67-95From the point of view of Islam, attention to the quality of human life in the world goes back to the time of sperm formation and fetal life and even before marriage and pregnancy. In this regard, many verses and narrations have been mentioned in the Word of Revelation and the Imams of the Infallibles, peace be upon them, which confirm the importance of the intrauterine life of the fetus and its effect on the quality of life after birth, and the special attention of Islam to this issue.PurposeDue to expertise. With regard to fertility and midwifery health, as well as considering the compatibility of religious teachings with people's culture and its easier acceptance by mothers, the author of this article examines Islamic customs related to pregnancy from the perspective of Imam Reza's life and school (in line with the goals of the Congress) and its application. It has dealt with modern midwifery sciences.Materials and MethodsIn this review, articles published in the databases of PubMed, Google Scholar, Megiran and the database of Qur'anic and Hadith sciences during the years 2000 to 2023 were searched. Out of the 500 articles and books found, 79 were related to the inclusion and exclusion criteria and were reviewed.FindingsThe information obtained in the evaluation and review of the articles were classified into 11 groups. The present article deals with the comparative study of these groups between modern midwifery medicine and the scientific teachings of Imam Reza in this field.Keywords: Islamic lifestyle, Pregnancy, Imam Reza's life, school, fetus, child rights
-
Pages 96-118
Ali bin Musa al-Reza (a.s.) is one of the famous personalities of Persian language poets. So that Razavi's poetry is one of the independent subjects of Valai literature. The present article entitled "Razavi's poetry in the Safavid era" examines the themes of Razavi's poetry in the divan of eight of the most important poets of the Safavid period, including: Ahli Shirazi (942 AH), Naziri (1021 AH), Sheikh Bahai ( F. 953 AH), Mohtsham Kashani (f. 996 AH), Shafaei Esfahani (f. 1038 AH), Taleb Ameli (f. 1036 AH), Hazin Lahiji (f. 1103 AH), Saeb Tabrizi (F. 1016 AH), it is paid. Razavi's themes in several axes of Imam Reza (a.s.) and his characteristics, including titles and descriptions, Imam's knowledge, Imam's quality and Imam's justice; Also, the position of imamate, tuli, intercession, tavasl, martyrdom, Khorasan and shrine of Imam (peace be upon him) are mentioned. What was obtained from this summary shows the breadth and diversity of Razavi's themes in the poetry of Safavid era poets.
Keywords: Safavid Era, Razavi's poetry, Imam Reza (A.S.) -
Pages 119-146The most important feature of the Imamate of Imam Reza (a.s.)was his presence in the culture-civilization of the great Khorasan land. The development of the Islamic caliphate during the Ma'mun period up to Khorasan and along the Jihun river was a source of joy because it was a manifestation of the spread of Islam, but it was a concern because of the confrontation with culture and civilization. There were different religions that challenged the civilizational-scientific aspect of Islam. Ma'mun, who had benefited from knowledge himself, at the time of this challenge and after his and his friends' desperation, with his advice, turned to the scholar of the family of Muhammad, Imam Reza so he insisted on his coming to the court of caliphate. Imam (a.s.) also used this good opportunity and had interesting and useful discussions with different groups during his short stay in Khorasan. - The Khorasan civilization was able to smooth and accelerate the growth and prosperity of the achievements of this civilization with the Islamic colorAs a result of the feedback and scientific blessings of the blessed presence of the Holy Prophet in the land of Khorasan, it is possible to compile and edit the most important hadith-scientific sources of Islam, Revival of the Sunnah of the Messenger of God and He considered the imams to purify, explain and stabilize Islamic teachings, elitism, enlighten and increase insight, and finally the prosperity of Shia and familiarization of all Islamic sects with their Imamate
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.