فهرست مطالب

روشها و مدلهای روان شناختی - سال چهارم شماره 16 (تابستان 1393)

فصلنامه روش ها و مدلهای روان شناختی
سال چهارم شماره 16 (تابستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/06/26
  • تعداد عناوین: 7
|
  • اثربخشی آموزش مهارت مقابله با خلق منفی بر اضطراب و استرس دانش آموزان پسر
    محمد ابراهیم مداحی، لیلا مداح صفحات 1-10
    پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت مقابله با خلق منفی بر اضطراب و استرس دانش آموزان مدارس متوسطه پسرانه ی شهر کاشان انجام گرفت. روش پژوهش حاضر آزمایشی بوده و طرح پژوهش از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 93-1392 شهر کاشان بوده و نمونه ی تحقیق شامل 30 دانش آموز به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از ابزار پژوهشی پرسشنامه ی اضطراب و استرس(Dass) استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss و با روش آماری تحلیل کواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که بین دو گروه در هر دو متغیر وابسته(یعنی اضطراب و استرس) تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر بین دو گروه آزمایشی و کنترل در میزان متغیرهای اضطراب و استرس تفاوت معناداری مشاهده گردید. یافته های این پژوهش نشانگر آن است که آموزش مهارت مقابله با خلق منفی باعث کاهش اضطراب و کاهش استرس دانش آموزان می شود.
    کلیدواژگان: مهارت مقابله با خلق منفی، اضطراب، استرس، دانش آموزان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارائه الگوی علی کیفیت محیط دانشگاه، انسجام تحصیلی و اجتماعی و فرسودگی تحصیلی دانشجویان
    مهدی محمدی، فهیمه کشاورزی، الهام حیدری صفحات 11-28
    هدف کلی از انجام این پژوهش ارائه ی الگوی علی کیفیت محیط دانشگاه، انسجام تحصیلی و اجتماعی و فرسودگی تحصیلی دانشجویان در دانشگاه شیراز بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر، دانشجویان دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 91- 92 بوده که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایمرحله ای، 289 نفر انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه ی ارتباطات دانشگاه و دانشکده، پرسشنامه ی فرسودگی تحصیلی، پرسشنامه ی انسجام تحصیلی و زیرمقیاس انسجام اجتماعی از پرسشنامه ی تجارب دانشجویان دانشکده بود. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که کیفیت محیط دانشگاه پیش بینی کننده ی منفی و معنادار فرسودگی تحصیلی و همچنین پیش بینی کننده ی مثبت و معنادار انسجام تحصیلی و اجتماعی دانشجویان می باشد. انسجام تحصیلی و اجتماعی با کنترل کیفیت محیط دانشگاه، پیش بینی کننده ی منفی و معنادار فرسودگی تحصیلی دانشجویان می باشد. انسجام تحصیلی و اجتماعی نقش واسطه ای در ارتباط بین کیفیت محیط دانشگاه و فرسودگی تحصیلی دانشجویان دارد. بر این اساس می توان گفت که محیط دانشگاه نمی تواند به طور مستقیم موجب فرسودگی دانشجویان گردد. زمانی که کیفیت محیط دانشگاه در جنبه های مختلف به نحو احسن حفظ شود، زمینه ی ایجاد انسجام در دانشجو فراهم می گردد. بر اساس نتایج فوق، الگوی علی مورد نظر تایید گردید.
    کلیدواژگان: کیفیت محیط دانشگاه، انسجام تحصیلی، انسجام اجتماعی، فرسودگی تحصیلی، دانشجویان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی شاخص های روانسنجی فرم کوتاه پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت
    فرهاد خرمایی، اعظم فرمانی صفحات 29-39
    هدف پژوهش حاضر بررسی فرم کوتاه پرسشنامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت و مطالعه ی ویژگی های روانسنجی آن در دانشجویان بود. در این پژوهش تعداد500 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب و با تکمیل فرم کوتاه پرسش نامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت در این پژوهش شرکت نمودند. برای بررسی روایی پرسشنامه ی مذکور از تحلیل عاملی به روش مولفه های اصلی استفاده شد. جهت بررسی پایایی آن نیز از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. نتایج تحلیل عاملی نشان دهنده ی استقلال پنج عامل بزرگ شخصیت بود. ضرایب آلفای کرونباخ از 0/69 تا 0/83 محاسبه شد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که فرم کوتاه پرسشنامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت از روایی و پایایی مناسبی درایران برخوردار است و می توان از آن در فعالیت های پژوهشی استفاده نمود.
    کلیدواژگان: پایایی، پنج عامل بزرگ شخصیت، روایی، فرم کوتاه پنج عامل بزرگ شخصیت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • خصوصیات روانسنجی پرسشنامه روابط میانی دلبستگی برای دوره ی سنی میانی کودکی
    حمیده سلیمانی، لعیا بشاش، مرتضی لطیفیان صفحات 41-63
    پژوهش حاضر با هدف بررسی خصوصیات روان سنجی پرسشنامه ی روابط میانی دلبستگی (KCAQ) برای کودکان انجام گرفته است. مطالعه ی انجام شده، بررسی توصیفی- پیمایشی از نوع ابزارسازی و اعتبارسنجی بود. نمونه ی پژوهش شامل 400 نفر از کودکان مقطع ابتدایی بود که به شیوه ی نمونه گیری خوشه ایتصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه های پژوهش شامل پرسشنامه ی روابط میانی دلبستگی(KCAQ)(هالپرن و کاپنبرنگ،2006)، پرسشنامه ی سبک های هیجانی مادرانه(MESQ)(لاگاسه سگوین و کاپلان،2005) و پرسشنامه ی توانایی ها و مشکلات (SDQ) (گودمن،1997) بود. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارهای (SPSS) و (AMOS) نسخه ی 16 استفاده گردید.نتایج آزمون تحلیل عاملی نشان داد که آزمون(KMO) برابر با 0/73 و در سطح مطلوب بوده و آزمون کرویت بارتلت از نظر آماری معنی دار بود. نتایج تحلیل عاملی با چرخش واریماکس وجود چهار عامل در گویه ها را تایید نمود که 48/72% از واریانس کل مقیاس را تبیین کرد. ضرایب همسانی درونی مقیاس(KCAQ) در حد بالایی به دست آمد. محاسبه ی ضریب آزمون- بازآزمون به فاصله ی یک ماه مطلوب و بالا بود(0/001>P). تحلیل عامل تاییدی، نتایج حاصل از تحلیل عامل به روش چرخش واریماکس را تایید کرد و مدل به دست آمده با داده های پژوهش برازش داشت. همچنین همبستگی معنی دار نمرات پرسشنامه ی (KCAQ) با نمرات پرسشنامه های(MESQ) و (SDQ) روایی همگرا، واگرا و همزمان مقیاس را تایید کرد. یافته های پژوهش بیانگر این است که نسخه ی فارسی مقیاس(KCAQ) در زمینه ی سنجش دلبستگی کودکان در دروه ی سنی میانی کودکی از خصوصیات روان سنجی قابل قبولی برخوردار است
    کلیدواژگان: روان سنجی، دلبستگی، مادر، دوره سنی میانی، کودکان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مفهوم خود از دیدگاه روان شناسی انسان گرا و عرفان اسلامی با تاکید بر روش تطبیقی
    بابک شمشیری، زهرا فریدونی صفحات 65-84
    خودشناسی از جمله محوری ترین ارکان تعلیم و تربیت به شمار می رود. مفهوم«خود» به عنوان یکی از مباحث انسان شناسی، مفهومی بنیادی در روان شناسی به خصوص روان شناسی انسان گرا است. مکتب عرفان اسلامی نیز که ریشه در آموزه های اصیل اسلامی دارد، از جمله مکاتبی است که در سطح وسیع به موضوع «خود» و «خودشناسی» پرداخته است. هدف کلی این پژوهش، بررسی تطبیقی مفهوم خود از دیدگاه روان شناسی انسان گرا و عرفان اسلامی می باشد. با توجه با این هدف، ابتدا دیدگاه مازلو و راجرز به عنوان اصلی ترین نمایندگان روان شناسی انسان گرا و نجم الدین رازی و عزیزالدین نسفی به عنوان نمایندگان عرفان اسلامی بررسی و سپس به شباهت ها و تفاوت های این دیدگاه ها در خصوص مفهوم خود پرداخته شده است. پژوهش حاضر از نوع کیفی و با روش تطبیقی انجام شده است.نتایج پژوهش حاضر نشان داد که با وجود تفاوت ها، شباهت های زیادی نیز میان این دو دیدگاه در خصوص خود و خودشناسی وجود دارد. لذا تعامل و گفتگوی سازنده میان این دو دیدگاه امکان پذیر است.
    کلیدواژگان: مفهوم خود، خودشکوفایی، روان شناسی انسان گرا، عرفان اسلامی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارائه یک مدل مفهومی جهت تبیین رابطه میان سبک های هویتی، ویژگی های شخصیتی نئو و کمال گرایی
    زهرا نادری نوبندگانی، جاوید مهرآور مومنی، سیمین حسینیان صفحات 85-99
    پژوهش حاضر به منظور ارائه ی یک مدل مفهومی جهت تبیین رابطه میان سبک های هویتی، ویژگی های شخصیتی نئو و کمال گرایی انجام گرفت.جامعه ی مورد مطالعه دانشجویان دختر دانشگاه تهران در سال تحصیلی 91-90 بودند. بنابراین برای این منظور گروه نمونه ای شامل 110 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شده و پرسشنامه ی سبک های هویت، پرسشنامه ی شخصیت نئو و پرسشنامه ی کمال گرایی را تکمیل نمودند. به منظور بررسی فرضیه ی پژوهش از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. نتایج همبستگی بین متغیرهای پژوهش و نیز تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد که بین سبک اطلاعاتی و ویژگی روان رنجورخویی رابطه ی معنی دار منفی و بین همین سبک با ویژگی های باز بودن، برون گرایی، توافق و با وجدان بودن رابطه ی مثبت معنادار وجود دارد. علاوه بر این، ویژگی های شخصیتی توافق، باز بودن و وجدانی بودن سبک هویت اطلاعاتی را پیش بینی می کنند. همچنین بین سبک هویت هنجاری با روان رنجورخویی رابطه ی معنی دار منفی و بین همین سبک با توافق و وجدانی بودن رابطه ی مثبت معنی دار وجود دارد و تنها ویژگی شخصیتی وجدانی بودن می تواند سبک هویتی اطلاعاتی را پیش بینی کند. یافته ی دیگر پژوهش نشان داد که بین سبک هویت سردرگم با ویژگی شخصیتی توافق و باز بودن رابطه ی معنی دار منفی وجود دارد. همچنین بین متغیر کمال گرایی منفی با سبک هویت اطلاعاتی و هنجاری رابطه ی منفی معنی دار و با سبک هویت سردرگم رابطه ی مثبت وجود دارد. بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر مبنی بر وجود رابطه میان سبک های هویتی با ویژگی های شخصیتی نئو و کمال گرایی و نیز یافته های حاصل از تحقیقات قبلی، در پایان یک مدل مفهومی ارائه شد.
    کلیدواژگان: سبک های هویتی، ویژگی های شخصیتی پنج گانه نئو، کمال گرایی(مثبت و منفی)
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • نیمرخ روانشناختی خانواده های کودکان محبوب و غیر محبوب
    وجیهه ایزدی، نادره شگفتی سهرابی، محمد خیر صفحات 101-114
    هدف ازپژوهش حاضر، تبیین تفاوتفرآیند و محتوای خانواده کودکان محبوب و غیر محبوب 4 تا 6 ساله ی شهر شیراز بود. گروه نمونه را 187 نفر از کودکان 4 تا 6 ساله ی مشغول به تحصیل شهر شیراز در سال تحصیلی 90-91 تشکیل می دادند. ملاک محبوب یا غیر محبوب بودن کودکان، بر اساس اتفاق نظر معلم، مربی و مدیر مهدکودک در مورد هر یک از آنان بود. برای سنجش بافت و محتوای خانواده، از مقیاس بافت و محتوای خانواده ی سامانی استفاده شد. پایایی و روایی ابزار توسط سازنده ی آن احراز گردیده بود. پس از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری آزمون تی، مشخص شد که کودکان محبوب و غیر محبوب، در تمام ابعاد فرآیند و محتوای خانواده با یکدیگر تفاوت معنی داری دارند و کودکان محبوب، در مقایسه با کودکان غیر محبوب دارای بافت و محتوای خانواده سالم تری هستند.
    کلیدواژگان: بافت و محتوای خانواده، محبوب، غیر محبوب
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Efficacy of Training Coping Skills With Negative Mood on Anxiety and Stress among Students
    Pages 1-10
    The present research was studied the effectiveness of training coping skills with negative mood on anxiety and stress of high school students in kashan city. The research method was experimental and the research design was pre-test and post-test with a control group. The population of the study included all second grade high school boy students in the academic year in 2014-2013 and the sample included 30 students selected randomly and were assigned randomly in two groups (experimental and control). The data collected by Depression, Anxiety and Stress Scales (DASS). The obtained data were analyzed using analysis of covariance by SPSS software. The results showed a significant difference between the two groups in terms of both variables. In other word, there were significant different in control and experimental group in anxiety and stress variable. The findings of this study indicate that training coping skills with negative mood, reduces anxiety and stress in students.
    Keywords: Coping Skills, Anxiety, Stress, students
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Causal Model of quality of campus community, educational and social integrity and Student's Academic burnout
    Pages 11-28
    The general purpose of this study was to Causal Model of quality of campus community, educational and social integrity and educational and Student’s Academic burnout of Shiraz university student. Statistical population of this study consists of Shiraz University in the 1391-92 academic years that 289 students were selected with stage cluster sampling method. Research tools was College and University Community Inventory, Academic Burnout Questionnaire, Educational Integrity Questionnaire and Social Integrity Subscale of College Students Experiment Questionnaire that were analyzed after calculating their validity and reliability between the sample distribution and data by spss16 and lisrel8.54 soft ware’s. The results of this study showed that, the quality of campus community is the negative and significant predictor of the Student’s Academic burnout. The quality of campus community is the positive and significant predictor of the Student’s social and educational integrity. Social and educational integrity by controlling the quality of campus community is the negative and significant predictor of the student’s academic burnout. Educational and social integrity has a mediator role in the relations between the quality of campus community and Student’s Academic burnout.
    Keywords: The Quality Of Campus Community, Educational Integrity, Social Integrity, Student's Academic Burnout
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Psychometric Properties of the Short Form of Goldberg's 50- Item Personality Scale
    Pages 29-39
    Theaim of the present study was to develop the short form of Goldberg’s 50-item personality scale and to examine the psychometric properties of it among university students. Five hundred university students studying at Shiraz University were recruited using random cluster sampling method. To examine the validity of the instrument, factor analysis was used. Moreover, in order to yield the reliability of the instrument Chronbach alpha was utilized. The results of the factor analysis yielded five-factor structure. Chronbach alpha coefficients of the Big Five factors of personality ranged from 0.69 to 0.83. It was concluded that the short form of Goldberg’s 50-item personality scale is a self-report instrument that is applied in research works and has good validity and reliability in Iranian population.
    Keywords: Reliability, The Big Five Factors Of Personality, The Short Form Of Goldberg's 50, Item Personality Scale, Validity
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Psychometric Properties of the Kinship Center Attachment Questionnaire (KCAQ) of Latency-Aged for Children
    Pages 41-63
    The research purpose was to examine the psychometric properties of the Kinship Center Attachment Questionnaire (KCAQ) of Latency-Aged for Children. The research method was descriptive-validation through development and validation of an instrument. The sample consisted of 400 children were selected by multi-stage cluster random sampling method. Measuring instruments were the Kinship Center Attachment Questionnaire (KCAQ), Maternal Emotional Styles Questionnaire (MESQ), and Strength and Difficult Questionnaire (SDQ). Data analysis was done using SPSS and Amos software’s version 16. The scale was assessed using factor analysis and principle component method (KMO = 0.73). In total, analysis approved the results of exploratory factor analysis based on the varimax rotation. In addition, this model was found fit with the data. The KCAQ demonstrated high internal consistency. A re-administration of the measure 1 month later yielded high correlation (P<0.001). Pearson’s correlation between KCAQ, MESQ, SDQ and were respectively this four factors accounted for 48.72% of the total variance. Confirmative factor analysis confirming their convergent, divergent and concurrent validity. Results of this study showed Persian version of KCAQ has good psychometrics particularity in measuring for child’s attachment in latency-aged.
    Keywords: Psychometric, Attachment, Mother, Latency, aged
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A comperative study on the concept of self from the humanistic psychology and Islamic mysticism perspectives
    Pages 65-84
    Self awareness is one the most essential bases of education. The concept of “self” as a topics of anthropology, is also, a fundamental concept in psychology, especially humanism approach. Islamic mysticism which has been rooted in Islamic original teachings is a school that focuses on self and self –awareness. The main aim of the present study is to compare the concept of self between humanistic psychology and Islamic mysticism perspectives With this aim, at first the views Maslow and Rogers as the principal representatives of humanistic psychology and the views of Najmuddin Razi and Azizuddin Nasaffi as the representatives of Islamic Sufism are studied and then the similarities and differences of these views in terms of the concept of “self”. This study was a qualitative kind that was done by the Comparative method. The results show although there are some differences between two approaches, but also, we can find many similarities about self and self –awareness between them and there is a possibility for constructive dialogue between them.
    Keywords: Concept Of “Self, Self, Actualization, Humanism Psychology, Islamic Sufism
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A Conceptual Model for Identity Style, Personality Characters and Perfectionism
    Pages 85-99
    This study aimed to investigate the future of identity styles (normative informational, and confused - avoidance) through five NEO personality traits and perfectionism (positive and negative) were performed. The study population included students at Tehran University in the academic year 91-90, so the study sample included 110 students were selected by cluster sampling and Identity Style Inventory, the NEO Personality Inventory, and perfectionism scale were completed. To investigate the hypothesis, Pearson correlation and regression analysis were used. The multiple regression analyses revealed that agreement, openness and conscientiousness (different dimensions of NEO personality trait) predict the informational identity style. Also the result of multiple regression analysis showed that conscientiousness can predict the informational identity style. Other findings showed that there is significant negative relationship between confused - avoidance identity style with the personality trait of openness agreement. Also there were significant negative relationships among negative perfectionism variables with informational and normative identity style.
    Keywords: Identity Styles, Five Neo Personality Trait, Perfectionism
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Family Psychological Characteristics of Popular and Unpopular Children
    Pages 101-114
    The aim of the present study was Explain the difference of Behavioral disorders, social skills, family process, family content, creativity and intelligence of Popular and unpopular children who are 4 to 6 years in Shiraz. The sample of the study consisted of 187 children. Child Behavior Checklist (CBCL), wineland social skills scale, Torrance Visual Creativity questionnaire, Wechsler Intelligence Scale test and family context and content were used in this study. All used instruments were valid and reliable. The results of independent t-test showed significant differences in all aspects of social skills, behavioral disorders, family content and family process, intelligence and creativity between popular and unpopular children. In Sum, the result revealed that psychologically and socially there are significant differences between popular and unpopular students.
    Keywords: Social Skills, Behavioral Disorders, Family Process, Intelligence, Creativity, Popular, Non, Popular
    Abstract View Paper Original: Persian