بررسی و بازخوانی دلیلی از ابن سینا بر ابطال ماتریالیسم
نویسنده:
چکیده:
شیخ در فصل نخست نمط چهارم اشارات با بهره جستن از طبایع مشترک که ضمن اشیای مادی موجودند، استدلالی را ترتیب می دهد بر بطلان ماده گرایی که دو برداشت از آن قابل طرح است. بنابر برداشت نخست طبایع اشیاء موجود و مجرداند و بنا بر برداشت دوم موجود و نامحسوس اند، گرچه مجرد نمی باشند و برداشت اول مورد تامل شارحان و اندیشمندان بعدی قرار گرفته است. در این استدلال، میان طبیعت کلی یا بشرط لا که مجرد است، و طبیعت من حیث هی که لابشرط است، خلط شده است. آنچه در ضمن افراد مادی موجود است، طبیعت من حیث هی است که به نعت کثرت موجود بوده و مادی است و آنچه مجرد است طبیعت به شرط لاست که در ضمن افراد موجود نیست.
در این مقاله می کوشیم با الهام گرفتن از کلمات شیخ، استدلال وی را به گونه ای تقریر کنیم که در معرض این اشکال نباشد. به گمان نگارنده، شیخ درصدد است با اثبات نارسایی حواس در دریافت طبایع محسوس، مبنای معرفت شناختی و روش شناختی ماده گرایی را ابطال نماید، نه اینکه آن را اثبات کند. در ضمن اشیای مادی، طبیعت غیرمادی موجود است و مقصود شیخ از نامحسوس بودن طبیعت، نامحسوس هستی شناختی نیست، بلکه نامحسوس روش شناختی و معرفت شناختی است.
در این مقاله می کوشیم با الهام گرفتن از کلمات شیخ، استدلال وی را به گونه ای تقریر کنیم که در معرض این اشکال نباشد. به گمان نگارنده، شیخ درصدد است با اثبات نارسایی حواس در دریافت طبایع محسوس، مبنای معرفت شناختی و روش شناختی ماده گرایی را ابطال نماید، نه اینکه آن را اثبات کند. در ضمن اشیای مادی، طبیعت غیرمادی موجود است و مقصود شیخ از نامحسوس بودن طبیعت، نامحسوس هستی شناختی نیست، بلکه نامحسوس روش شناختی و معرفت شناختی است.
کلیدواژگان:
ابن سینا ، ماده گرایی ، ماتریالیسم ، کلی طبیعی ، کلی عقلی ، طبیعت ، محسوس
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
123
لینک کوتاه:
magiran.com/p1501026
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!