چشم انداز تغییر و تداوم در سیاست خارجی ترکیه بعد از انتخابات ژوئن 2023

نوشتار حاضر با نگاهی به پویایی های داخلی و بین المللی به دنبال ترسیم چشم انداز کلیدی ترین مسایل و روندهای سیاست خارجی ترکیه است. ترکیه اردوغان چه برآوردی از نقش ملی و موقعیت بین المللی خود دارد و در صورت تغییر حکومت، چه دورنمایی در سیاست خارجی ترکیه پسااردوغان متصور است؟ تحلیل مهم ترین روندها و متغیرهای تاثیرگذار در شکل دهی به چشم انداز سیاست خارجی ترکیه چند گزاره کلیدی پیش روی ما می گذارد؛ نخست، فرهنگ راهبردی نوین ترکیه مرزبندی مشخصی بین دوست و دشمن ندارد و بر اساس پویش های محیطی و مناظرات سیاست داخلی الگوی اتحاد و دوستی و دشمنی آن دایم در حال تغییر است. در دهه گذشته، تحول کلیدی تمرکز وافر بر امنیت ملی و تثبیت جایگاه ترکیه به عنوان یک قدرت منطقه ای و مستقل از غرب بوده است که با لحنی قاطع در دیپلماسی و ابزارهای امنیتی-نظامی پیگیری شده است. دوم، جنگ در اکراین به طور فزاینده ای سیاست موازنه گری ترکیه را با چالش مواجه ساخته است؛ وضعیتی که ناگزیر عاملیت غرب ستیزی در روابط ترکیه-روسیه را با ابهامات کلیدی روبه رو کرده و دورنمای روابط آنکارا با روسیه و غرب را بازتنظیم می کند. سوم، روند عادی سازی روابط با کشورهای منطقه بیش از آنکه نمود یک چرخش در سیاست منطقه ای ترکیه باشد، ناظر بر بازتنظیم سیاست خارجی با پویایی های داخلی ترکیه و واقعیت های ژیوپلیتیکی مناطق پیرامونی است. در صورت به قدرت رسیدن احزاب مخالف، رهبران جدید از قلمرو نفوذ و منافع ترکیه در مناطق پیرامونی عقب نشینی نخواهند کرد، اما سیاست هایی که متاثر از ترجیحات شخصی و حزبی دولت اردوغان بوده متحول خواهد شد که احیای روابط با متحدان سنتی غربی در اولویت آن قرار دارد.