n.a. bagheri
-
پس از تولید لاین های خالص نرعقیم بومی پایدار شناسایی لاین های برگرداننده باروری مناسب از اولویت های اصلی تولید بذر برنج هیبرید می باشد. جهت مطالعه ظرفیت باروری ژنتیکی 14 رقم بومی، اصلاح شده و خارجی برنج، آزمون تست کراس با استفاده از لاین نرعقیم ندا-A به عنوان والد مادری برای تولید F1ها در سال 1397 در مزرعه پژوهشی پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، انجام شد. در زمان شروع گلدهی، میزان عقیمی و باروری دانه گرده F1ها با استفاده از محلول ید یدور پتاسیم آزمون شد. در پایان فصل رشد نیز صفات زراعی F1ها مثل تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع گیاه، تعداد پنجه بارور، طول خوشه، تعداد کل دانه در خوشه، تعداد دانه پر در خوشه، طول دانه، عرض دانه، وزن 100 دانه، نسبت طول به عرض دانه، درصد باروری خوشه و عملکرد دانه اندازه گیری گردید. نتایج ارزیابی آزمون عقیمی دانه گرده و خوشه F1ها نشان داد که F1 حاصل از رقم پرمحصول شیرودی و ندا-A، عقیمی کامل و صد درصد داشت که نشان دهنده نگهدارنده بودن رقم شیرودی بود به تعبیر دیگر دارای سیتوپلاسم نرمال و ژن هسته ای مغلوب برگرداننده باروری بود. با توجه به سطح زیر کشت وسیع تر این رقم در مقایسه با رقم ندا و کیفیت مناسب پیشنهاد می شود نرعقیمی به رقم شیرودی منتقل شده و در تولید برنج هیبرید مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین با تلاقی برگشتی می توان به لاین نرعقیم شیرودی دست یافت. بیشترین تعداد دانه در خوشه (217 دانه) مربوط به F1 حاصل از رقمCB06-550 بود. بیشترین وزن صد دانه نیز مربوط به F1 حاصل از رقم جهش در ندا-A بود که ناشی از عرض و طول بلند دانه بود. با ارزیابی آزمون دانه گرده و خوشه، ارقام بینام، پردیس و PR37181-1-1-2-1-2-1 بعنوان لاین های برگرداننده باروری ضعیف و لاین های شاهد IR50 (با بیش از 96 درصد باروری) و IR67924R (با بیش از 80 درصد باروری)، بعنوان لاین برگرداننده باروری شناخته شدند. از این لاین های نرعقیم می توان در تلاقی با لاین های برگرداننده باروری جهت تولید بذر هیبرید با عملکرد بیشتر از ارقام اصلاح شده مرسوم بهره برد. از سایر لاین های تولید شده در این پژوهش می توان در توسعه خزانه ژنی هتروتیک در برنامه فناوری هیبرید برنج استفاده نمود.
کلید واژگان: برنج، میزان عقیمی، دانه در خوشه، وزن 100 دانه، تنوع ژنتیکیIdentification of suitable restorer lines is one of the main priorities of hybrid rice production technology, followed by the production of local male sterile lines. To study fertility genetic capacity of 14 landraces, improved and foreign rice varieties, a test cross scheme was conducted using Neda-A male sterile line as female parent for the production of F1s in 2018 at Genetic and Agricultural Biotechnology Institute of Tabarestan, Sari Agricultural and Natural Recourses Sciences University, Sari, Iran. At the flowering stage, the sterility and fertility of pollen grains were tested using IKI solution. At the physiological maturity stage of F1s agronomic traits such as days to 50% flowering, days to physiological maturity, plant height, number of fertile tillers, panicle length, number of grain per panicle, grain length, grain width, 100 grain weight, grain length: width ratio, panicle fertility percentage and grain yield were measured and recorded. The results of pollen grain and panicle tests of hybrids showed that the hybrid derived from Shiroodi × Neda-A hybrid had 100% sterility indicating that this variety is a maintainer, in other words, it carries normal cytoplasm and rf-induced nuclear gene. Given the larger cultivated areas of cv. Shiroodi and its earlier maturity than Neda variety, it is concluded that cv. Shiroodi would be more suitable for hybrid rice seed production. Therefore, Shiroodi-A line can be developed through backcrossing. The highest grain number per panicle (217 grain) was obtained from hybrid CB06-550. The highest 100 grain weight belonged to the hybrid Jahesh × Neda-A which is due to its larger grain size. By evaluating pollen and panicle test, Binam, Pardis and PR37181-1-1-2-1-2-1 varieties were identified as poor fertility restorer lines. IR50 and IR67924R lines with more than 96 and 80% fertility, respectively, were identified as strong fertility restorer lines. These sterile lines can be used to produce hybrid rice with higher yield than varieties developed through conventional breeding methods. Other lines developed in this study can be used in the development of hybrid technology in the rice heterotic gene pool.
Keywords: rice, sterility, grain number per panicle, 100 grain weight, genetic diversity
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.