فرآیند شکل گیری سازمان های غیردولتی و نهادهای مدنی پس از انقلاب در ایران را می توان به دوران های مختلفی تقسیم کرد. این نهادها با ویژگی ها و عملکردهای متفاوت با فراز و فرودهایی مواجه بوده و هستند.

1- دهه اول: دوران جنگ ایران و عراق; در این دوران دسته ها و گروه هایی برای کمک رسانی به نظامیان و افراد داوطلبی که به جبهه های جنگ اعزام می شدند، شکل گرفت. اکثریت این گروه ها دارای ساختاری سنتی و خیریه بودند.

در همین ایام گروه هایی با رویکرد ایدئولوژی پا به عرصه گذاشتند که بیش تر تلاش آن ها ترویج فرهنگ اسلامی و ارتباط با کشورهای اسلامی برای ایجاد پلی بین حکومت ایران و سایر کشورهای اسلامی بود.