به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

فهرست مطالب فاطمه بالویی

  • فاطمه بالویی، مصطفی کابلی زاده*، شاهین محمدی
    کاهش اثرات خشک سالی و مدیریت بهینه منابع آب، متاثر از پیش آگاهی برنامه ریزان منطقه ای از مناطق تحت تاثیر خطر ناشی از وقوع خشکسالی است. به همین دلیل ارزیابی و بررسی این پدیده می تواند بسیار حائز اهمیت باشد. این پژوهش باهدف پایش تغییرات زمانی- مکانی خشک سالی هواشناسی و تحلیل روند متغیرهای اقلیمی در استان خوزستان در طول دوره آماری 2000 تا 2020 با استفاده از شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد (SPEI) و نرم افزارهای ArcMap، XLSTAT و RStudio انجام شد. همچنین برای بررسی روند تغییرات در بازه مورد مطالعه آزمون های من-کندال و شیب سن نیز به کار گرفته شد. پس از محاسبه خشکسالی، تاثیر این پدیده بر روی پهنه آبی دو تالاب هورالعظیم و شادگان برای سال های 2000، 2006، 2015 و 2020 بررسی شد. نتایج بررسی خشک سالی با شاخص SPEI نشان می دهد که خشک سالی و ترسالی شدید درسطح خوزستان به ترتیب در سال های 2017 و 2004 رخ داده است. بررسی نتایج نشان داد بین تغییرات سطح تالاب های بیان شده با مسئله خشکسالی رابطه مستقیمی وجود دارد و با افزایش شدت خشکسالی مساحت پوشش آبی تالا ب ها کاهش می یابد و با افزایش ترسالی مساحت آب در تالاب ها افزایش می یابد. همچنین نتایج نشان داد که بررسی شیب روند تغییرات حاصل از آزمون سن برای بارش و دما در ایستگاه ها به ترتیب بین 87/1- تا 38/3 و 016/0 تا 25/2 متغیر بود. بیشترین شیب تغییرات با روند افزایشی بارش در مناطق غرب و مرکز استان مشاهده گردید و شیب تغییرات منفی بارش بیشتر در مناطق جنوبی رخ داده است. همچنین، تحلیل دما با این آزمون نشان داد دما در تمام ایستگاه ها با شیب نسبتا ملایم در بازه مورد بررسی روند مثبت و رو به افزایش داشته است. شایان ذکر است وجود روند افزایشی و کاهشی نشان دهنده ی وجود تغییر و نوسانات اقلیمی است. بنابراین، بررسی این موضوع و ارائه راه کارهایی به منظور مدیریت منابع آب در زمان بحران امری ضروری به نظر می رسد.
    کلید واژگان: خشک سالی, سری زمانی, تبخیر-تعرق, مخاطرات طبیعی}
    Fatemeh Baloei, Mostafa Kabolizadeh *, Shahin Mohammadi
    Reducing the effects of drought and optimal management of water resources is affected by the forecast of regional planners of areas affected by the risk of drought, so the evaluation and study of this phenomenon can be very important. Therefore, this study was conducted to Monitor temporal-spatial changes of meteorological drought and trend analysis of climatic variables in Khuzestan province during the period 2000 to 2020 using the SPEI index and ArcMap, XLSTAT, and RStudio software. Two non-parametric methods including Mann-Kendall and Sen's estimator slope methods were used here to analyze the annual trends of data. After calculating the drought, the effect of this phenomenon on the water area of Horul Azim and Shadgan wetlands in 2000, 2006, 2015, and 2020 was investigated. The results showed that there is a direct relationship between the changes in the wetlands cover and the problem of drought, and with the increase of drought, the water cover of the wetlands decreases and with the increase of drought, the area of water in the wetlands increases. The results also showed that the analysis of the trend of changes resulting from Sen’s slope for precipitation and temperature in the stations varied between -1.87 and 3.38 and 0.016 and 2.25, respectively. The highest slope of changes with increasing rainfall was observed in the western and central regions of the province and the slope of negative changes in rainfall has often occurred in the southern regions. Also, temperature analysis with this test showed that the temperature in all stations with a relatively slow slope in the study period had a positive and increasing trend. It is worth mentioning that the existence of increasing and decreasing trends indicates the existence of climate change, so it is necessary to study this issue and provide solutions to water resources management in times of crisis. The increasing and decreasing trend indicates the existence of climatic changes and fluctuations; Therefore, investigating this issue and providing solutions to manage water resources in times of crisis seems essential.
    Keywords: Drought, Time Series, Evapotranspiration, Natural Hazards}
  • کاظم رنگزن*، فاطمه بالویی

    طوفان گردوغبار، فرایند پیچیده ای است که تحت تاثیر فعل وانفعالات سامانه های جوی قرار دارد و اساسا شرایطی مانند سرعت زیاد باد، خاک برهنه و هوای خشک باعث ایجاد آن می شود. محصولات آئروسل MODIS، پرمصرف ترین محصولات در مقیاس منطقه ای و جهانی در مطالعات گردوغبار هستند. این مطالعه با هدف پایش گردوغبار و بررسی ارتباط آن با عوامل مختلف توپوگرافی (درجه شیب، جهت شیب و ارتفاع)، پوشش گیاهی و اقلیم (عامل بارش) با استفاده از رگرسیون خطی و به کمک تکنیک های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در استان خوزستان صورت گرفت. نتایج ارتباط گردوغبار با عوامل ذکرشده نشان داد از بین تمام عوامل، ارتفاع و جهت شیب بیشترین همبستگی به ترتیب (83 درصد) و (72 درصد) را با پدیده گردوغبار در جهت عکس دارند؛ به طوری که افزایش در مقدار ارتفاع باعث کاهش گردوغبار و جهت های رو به جنوب و مناطق هموار، افزایش در مقدار این پدیده را خواهند داشت. بررسی معناداری همبستگی میان عامل گردوغبار با فاکتورهای درجه شیب، جهت شیب، بارش و ارتفاع با استفاده از آماره p-value و در سطح 95 درصد اطمینان انجام گرفت. مقدار p-value به ترتیب برای هرکدام از عوامل مذکور به ترتیب 001/0، 00/0، 00/0 و 004/0 به دست آمد. براساس نتایج به دست آمده، بین گردوغبار و عوامل درجه شیب، جهت شیب، بارش و ارتفاع رابطه معناداری برقرار است. نتایج این پژوهش نشان داد که با بهره گیری از تکنیک های سنجش از دور می توان به شناسایی کانون های گردوغبار به عنوان ابزار ارزشمندی به منظور مبارزه با عامل بیابان زایی استفاده کرد.

    کلید واژگان: مادیس, عمق اپتیکی آئروسل (AOD), سری زمانی, توپوگرافی, اقلیم, پوشش گیاهی}
    Kazem Rangzan *, fatemeh balouei
    Introduction

    Airborne particles play an important role in the balance of atmospheric radiation and climate change. The relationship between aerosols and climate systems has received increasing attention as our understanding of these issues increases. A dust storm is a complex process that is influenced by the interactions of atmospheric systems and is basically caused by conditions such as high wind speed, bare soil and dry air.

    Materials and methods

    Aerosol optical depth (AOD) is one of the most important parameters in the field of dust related research. Aerosol optical depth actually refers to the distribution of dust aerosols in the atmosphere. In this research, the dust condition was investigated using the AOD parameter of MODIS product. In order to investigate the relationship between environmental factors, NDVI was used. For each year, based on the total images taken, which is about 24 images per year, the average vegetation cover index was calculated in the Google Earth Engine system as a time series. In this study, among the climatic factors, annual rainfall data from synoptic stations were used to investigate the effect of rainfall on the amount of dust changes in the period from 2013 to 2022. Also, a 90-meter DEM was prepared from the SRTM sensor in order to prepare layers of slope percentage, slope direction and elevation classes.

    Results

    In the research, firstly, to evaluate the dust situation, the aerosol optical depth product was obtained from the MODIS sensor. In order to highlight and monitor as much as possible, the dust phenomenon of the months of June to September, corresponding to the late spring and summer season of each year, when the majority of dust storms are concentrated in these months, was chosen. After downloading the images, the 9-year statistical period (2013-2022) was considered as the studied statistical period in Khuzestan province. The average optical depth of dust was obtained each year based on the images taken in the same year. The results show that most of the dust was spread in the years 2015, 2016, 2017 and 2018, so that a large part of the province faced the dust phenomenon in these years. The investigation of the dust situation in 2013 and 2014 showed that although most of Khuzestan province is facing a relatively low average AOD, the maximum AOD value is related to classes with values of 0.71 to 1.5 and more than 1.5 located in the southwest. is the province; The maximum value of AOD in these years was 2.82 and considering that AOD is between zero and 5 in the mentioned years, the southern regions have faced a high average dust phenomenon. The purpose of this study was to monitor dust and investigate its relationship with various factors of topography, vegetation and climate. The results of dust relationship with the mentioned factors showed that among all the factors, height and slope direction have the highest correlation (83 percent) and (72 percent) respectively with the phenomenon of dust in the opposite direction, so that an increase in the amount of height causes a decrease in dust and south-facing directions. And smooth areas will have an increase in the amount of this phenomenon. Therefore, by using remote sensing techniques, it is possible to identify dust centers as a valuable tool to combat the expression factor.

    Discussion and Conclusion

    Desertification is one of the most obvious ecological and environmental problems in arid and semi-arid regions. n this study, to identify dust spots, changes in the average occurrence of dust storms were obtained using MODIS sensor data from 2013 to 2022, and then its relationship with climatic factors, sun cover with NDVI index, and topography were evaluated. A decrease in the amount of precipitation that can lead to a decrease in soil moisture, vegetation cover and an increase in drought; Also, the changes in land use in recent years are all among the factors that have led to an increase in the phenomenon of dust, especially in Khuzestan province. Examining the influencing factors such as topography, vegetation and climatic factors is of great importance in identifying and prioritizing the control of dust centers, in addition, the MODIS optical depth sensor product can be of great help as a valuable tool for monitoring and managing this event.

    Keywords: MODIS, aerosol optical depth (AOD), time series, topography, climate, vegetation}
  • فاطمه بالویی، سعید سلطانی کوپائی*

    امروزه به دلیل افزایش رشد جمعیت، اقدامات مدیریتی نادرست و عدم نظارت بر روند تخریب پوشش اراضی سبب شده بسیاری از حوزه های آبخیز در معرض تخریب شدید قرار گیرند که این امر خود منجر به افزایش رواناب و رسوب می گردد. در این مطالعه، هدف بررسی تاثیر تغییر کاربری اراضی/پوشش بر نوسانات آب های سطحی در حوزه آبخیز دویرج بود. به منظور تهیه نقشه های کاربری اراضی/پوشش از تصاویر ماهواره لندست مربوط به سه سال 1373، 1384 و 1393  استفاده شد. برای مدل سازی بارش_رواناب از مدل رایانه ای  SWAT   استفاده گردید؛ سپس با استفاده از نرم افزار  SWAT_CUP     کارایی مدل افزایش یافت. بررسی عملکرد مدل با استفاده از آماره های   NS،R2، P_FACTOR   و  R_FACTOR   صورت گرفت. پس از انجام واسنجی و اعتبارسنجی مقادیر این ضرایب به ترتیب برای دوره واسنجی برابر 58 /0، 60 /0، 81 /0، 87 /0    و برای دوره اعتبارسنجی مدل برابر    56 /0، 57 /0، 81 /0 و 89 /0  به دست آمد. بررسی میزان رواناب سالانه نشان داد تغییر کاربری جنگل و مرتع به زمین  بایر از سال   1373 تا 1393  موجب افزایش رواناب خروجی از مقدار91/ 3 تا 85 /5 مترمکعب بر ثانیه در حوضه شده است.

    کلید واژگان: تغییر کاربری اراضی, رواناب سطحی, دویرج ایلام, مدل سازی, سنجش از دور, واسنجی, اعتبارسنجی}
    Fateme Balouei, Saeed Soltani Kopaei*

    Today population growth, inaccurate management practices and land degradation processes have caused many watersheds to be severely degraded, leading to increased runoff and sediment. In this study, the aim of the study was to investigate the effect of land use change on surface water fluctuations in the Doiraj watershed. Landsat satellite imagery was used for three periods of 1995, 2006, and 2015, it was found that the major changes occurred with decreasing forest and rangelang  levels and increasing land barren. For modeling rainfall-runoff, a SWAT computer model was used. Then, using the SWAT_CUP model, The performance of the model was evaluated using statistics, NS, R2, P_FACTOR and R_FACTOR. After calibration and validation, the values of these coefficients were 0.58, 0.60, 0.81, 0.87 for the calibration period and 0.56, 0.57, 0.81 and 89 for the validation period of the model, respectively was obtained. Annual runoff estimation indicated that changes in forest, pasture and wasteland land use from 1995 to 2015 increased the outflow runoff the basin from 3.91 to 5.85 m3 / s.

    Keywords: landuse Change, Surface Runoff, Doiraj of Ilam, Modeling, Remote Sensing, Calibration, Validation}
  • فاطمه بالویی، شاهین محمدی، سعید سلطانی کوپائی*

    تغییر پوشش و کاربری سطح زمین بر بسیاری از فرایندهای طبیعی نظیر فرسایش خاک و تولید رسوب، سیلاب و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک اثرگذار است. یکی از اثرات اساسی نوع پوشش زمین بر فرایندهای موجود در حوضه های آبخیز، نقش آن بر میزان فرسایش خاک است، بنابراین پژوهش حاضر با هدف شبیه سازی تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر فرسایش خاک در حوضه دویرج استان ایلام در سه دوره 1995، 2006 و 2015 با استفاده از مدل RUSLE و تکنیک های سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سنجش از دور (RS) انجام شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که تغییرات کاربری اراضی در این سه دوره موجب افزایش چشمگیر متوسط هدررفت خاک شده، به طوری که متوسط فرسایش خاک از 04/77 تن بر هکتار در سال 1995 به 51/108 تن بر هکتار در سال 2015 رسیده است.

    کلید واژگان: تغییرات کاربری اراضی, هدررفت خاک, سنجش از دور, لندست}
    Fateme Balouei, Shahin Mohammadi, Saeed Soltani Kopaei*

    Changes in land cover and land use effect on natural processes such as soil erosion and sediment production, flooding and soil physical and chemical properties. One of the important impacts of land cover type on processes in watersheds is its role on soil erosion rate. The purpose of this study was to investigate the effect of vegetation changes and conservation factor on soil erosion in Doiraje watershed of Ilam province using GIS and RUSLE model . The results showed that the changes in Landuse/cover  increased the amount of soil loss. Soil conservation scenarios showed that with all factors constant, soil conservation with a correlation coefficient of 0.46% was secondarily important after topography with a correlation coefficient of 0.81% in determining soil erosion. The highest soil erosion under the soil conservation scenario was 2015, with an average of 48.91 ton / ha. Examination of land use / cover change scenarios showed that by keeping all factors constant, soil protection with a correlation coefficient of 0.46% in the second place after topography with a correlation coefficient of 0.81% and vegetation factor in the third degree played an important role in determining the amount of soil erosion. Is. The highest soil loss under the third scenario was in 2015 with an average of 108.94 tons per hectare per year.

    Keywords: Land use change, Soil loss, Remote sensing}
  • فاطمه بالویی*، سعید سلطانی کوپایی، محسن توکلی

    مدل های مختلفی جهت شرح و پیش بینی هیدرولوژی آبخیز ارایه شده که از نظر اهداف و مقیاس زمانی و مکانی متفاوت اند. در این مطالعه از مدل SWAT جهت شبیه سازی پاسخ هیدرولوژیکی حوضه دویرج استفاده شد. ورودی های اصلی مدل شامل اطلاعات هواشناسی، نقشه مدل رقومی ارتفاعی حوضه، نقشه خاک شناسی و نقشه کاربری اراضی است. با استفاده از مدل SWAT_CUP  با وارد کردن داده های مشاهداتی دبی خروجی از حوضه و انجام مراحل واسنجی طی دوره 1996 تا 2008 کارایی مدل افزایش یافت و سپس مرحله اعتبارسنجی از سال 2009 تا 2012 توانایی مدل را برای شبیه سازی بارش- رواناب و استفاده از آن را برای اهداف مطالعه تایید نمود. میانگین دراز مدت رطوبت خاک در سال 1996، 2008 و 2013 به ترتیب برابر با 524/24، 337/59 و 468/77 میلی متر می باشد. مطالعه اجزای بیلان  شبیه سازی شده توسط مدل SWAT نشان داد که برای سال 1996 علارغم بارندگی شدید بیلان آبی تقریبا برابر صفر است؛ مشخص شد عمده تلفات در این سال به وسیله ی تبخیر و تعرق اتفاق افتاد. برای سال های 2008 و 2013 بیلان آبی مثبت است زیرا مجموع تبخیر و تعرق، جریان برگشتی به رودخانه، جریان جانبی، نفوذ و رواناب سطحی از مجموع بارش کمتر است.

    کلید واژگان: بیلان آبی, دویرج, رطوبت خاک, SWAT, CUP}
    Fatemeh Baloei*, Saeed Soltani Kopaei, Mohsen Tavakoli

    Different models have been proposed to describe and predict the hydrology of the watershed which are different in terms of objectives and spatial and temporal scales. In this study, the SWAT model was used to simulate the hydrologic response of the doiraj basin. The main inputs of the model, which include meteorological data, a basinchr('39')s elevational digital model map, a soil map and land use map, are entered into the model. The model was implemented according to the curve number method, then, using the SWAT_CUP model, the performance of the model increased with entering the observation data of the discharge from the basin and performing the calibration steps during the period from 1996 to 2008. And then the validation step from 2009 to 2012 confirmed the modelchr('39')s ability to simulate rainfall-runoff and its use for study purposes. Long-term mean soil moisture in 1996, 2008, and 2013 was 524.24, 337.59, and 468.77 mm, respectively. The study of the simulated water balance components showed that for 1996, despite heavy rainfall, the water balance was almost zero, indicating a loss of water in the basin in the basin, with major evapotranspiration losses. The water balance is positive for 2008 and 2013 because the sum of evapotranspiration, river flow, lateral flow, infiltration and surface runoff are lower than the sum of precipitation.

    Keywords: Doiraj, Soil Moisture, SWAT, CUP, Water balance}
  • فاطمه بالویی، پوریا محیط اصفهانی، سعید سلطانی کوپائی*

    امروزه عوامل متعددی سبب شده تا بسیاری از حوضه های آبخیز در معرض تخریب شدید قرار گیرند و به دنبال آن تغییر در روند طبیعی اکوسیستم یک منطقه به وجود آید. هدف از این مطالعه پایش تغییرات کاربری اراضی و بررسی ارتباط آن با خشکسالی در حوضه آبخیز دویرج استان ایلام بود. از تصاویر ماهواره لندست مربوط به سال های 1374، 1384 و 1393 برای پایش تغییرات کاربری اراضی و از شاخص خشکسالی بارش استاندارد SPI برای تعیین دوره های خشک و تر استفاده شد. نتایج نشان داد که طی بیست سال گذشته تخریب اراضی جنگلی و مرتعی همواره وجود داشته اما در دوره دوم 1393-1384 نسبت به دوره اول 1384-1374 شدت تخریب و تبدیل اراضی کمتر بود. به طور کلی در دو دهه اخیر حدود یک چهارم از اراضی جنگلی و بیش از نیمی از اراضی مرتعی به کاربری های دیگر و اراضی بایر تبدیل شده اند. همچنین وضعیت خشکسالی در سال 1374 به صورت ترسالی بسیار شدید شناسایی شد درحالی که در سال های 1384 و 1393 به سمت وضعیت های نرمال و نزدیک به نرمال سوق پیدا کرده است. لذا در دوره اول علاوه بر عوامل انسانی عوامل اقلیمی نیز روی تغییرات و تخریب کاربری های جنگلی و مرتعی نقش داشته است.

    کلید واژگان: شاخص خشکسالی, کاربری اراضی, لندست}
    F Baloei, P. Mohit Isfahani, S. Soltani Kopaei*

    Today, there are many factors affecting watersheds, consequently changing natural ecosystems succession. The aim of this study was to investigate the effect of drought events on land use changes at Doiraj Watershed of Ilam Province from 1996 to 2015. For this purpose, Landsat satellite images were used for land use change monitoring and Standardized Precipitation Index (SPI) was applied for drought characterization. The results showed that during the two last decades, the forest and rangeland have been continuously destroyed. However, in the first period (1996-2006), land use changes and land degradation have been more intensive than the second period (2006-2015). Generally, in the past twenty years, about a quarter of the forest land and more than half of the rangeland had been destroyed or changed to become other land uses. Drought monitoring results also showed an extremely wet condition in 1996 and normal and near normal conditions for 2006 and 2015. Therefore, we can conclude that in the first period, in addition to human activities, changes in drought condition as a climatic factor could affected  land use change and land degradation.

    Keywords: Drought, Land use, Landsat}
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال