تاثیر تغییر کاربری اراضی/پوشش بر رواناب سطحی در حوزه آبخیز دویرج استان ایلام با استفاده از مدل SWAT و GIS

امروزه به دلیل افزایش رشد جمعیت، اقدامات مدیریتی نادرست و عدم نظارت بر روند تخریب پوشش اراضی سبب شده بسیاری از حوزه های آبخیز در معرض تخریب شدید قرار گیرند که این امر خود منجر به افزایش رواناب و رسوب می گردد. در این مطالعه، هدف بررسی تاثیر تغییر کاربری اراضی/پوشش بر نوسانات آب های سطحی در حوزه آبخیز دویرج بود. به منظور تهیه نقشه های کاربری اراضی/پوشش از تصاویر ماهواره لندست مربوط به سه سال 1373، 1384 و 1393  استفاده شد. برای مدل سازی بارش_رواناب از مدل رایانه ای  SWAT   استفاده گردید؛ سپس با استفاده از نرم افزار  SWAT_CUP     کارایی مدل افزایش یافت. بررسی عملکرد مدل با استفاده از آماره های   NS،R2، P_FACTOR   و  R_FACTOR   صورت گرفت. پس از انجام واسنجی و اعتبارسنجی مقادیر این ضرایب به ترتیب برای دوره واسنجی برابر 58 /0، 60 /0، 81 /0، 87 /0    و برای دوره اعتبارسنجی مدل برابر    56 /0، 57 /0، 81 /0 و 89 /0  به دست آمد. بررسی میزان رواناب سالانه نشان داد تغییر کاربری جنگل و مرتع به زمین  بایر از سال   1373 تا 1393  موجب افزایش رواناب خروجی از مقدار91/ 3 تا 85 /5 مترمکعب بر ثانیه در حوضه شده است.