جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « باطن گرایی » در نشریات گروه « فلسفه و کلام »
تکرار جستجوی کلیدواژه « باطن گرایی » در نشریات گروه « علوم انسانی »-
تاویل در حوزه معرفت شناسی دینی، کلامی، فلسفی و عرفانی از واژه های پرکاربرد و پرتاثیر است. حکمای متعالی و عرفای محقق قلمرو تاویل را به حوزه هستی شناسی نیز مرتبط دانسته و سرچشمه تاویل در حوزه الفاظ و مفاهیم را در این مبدا مستقر دیده اند. بیان ربط این دو حوزه از اهداف مهم حکمای متعالی در تفسیر متون دینی است که پیشاپیش سبب زدودن شبهات نیز می شود. برجسته سازی مقصود و همگرایی این دانایان در منظور از تاویل شایسته و بیان زیرنهاد آن، همسان بودن کتاب تدوین و کتاب تکوین در نیاز به کاربرد تاویل برای راهیابی به حقیقت موجودات و تاثیر منحصربه فرد نگاه یگانه انگار به هستی و فراسو قراردادن آموزه های دینی، همانند ظاهر و باطن، از اهم مقاصدی است که در این نوشتار برای شفاف سازی فرایند تاویل دنبال می شود. همچنین، بی اساس بودن ادعای ظاهرگرایان در نفی مطلق تاویل و اتهام تاویل گرایی گزافه محور علیه رقیبان خود رهاورد ارزشمند این تبیین است. تاریخ ممتد ظاهرگرایی گواه حملات پرتعصب و مجادلات اشباع از تصلب در برابر اعمال قواعد عقلی و شهودی در فهم مقاصد ژرف ظواهر متون دینی است. دامنه شبهه های ظاهرگرایان از منع مطلق تاویل تا تحریف مفهوم و مصداق آن گسترده است، اما ساختار ادبیات متون دینی آن ها را به گذر از ظاهر و اراده معنای غیرلغوی و دستور زبانی و کاربرد تاویل ناگزیر کرده است. بیش از همه، حکمت متعالیه آماج اتهامات بی اساس این گروه است و ایجاب می کند با نگاهی همه جانبه در قلمرو لفظ و معنا، و در ساحت کتاب تدوین و تکوین، سیر کاربرد تاویل در سنت و سیره حکمت متعالیه در مواجهه با متون دینی بررسی شود. در این پردازش طرح بدیع حکمت متعالیه یعنی جمع بین بقای الفاظ بر معنای ظاهری و گذر به باطن معنا، در مواجهه با متون دینی محسوس، و کارامدی این روش برای دست یابی به ژرفای آموزه های خردپرور دینی ملموس است.
کلید واژگان: تاویل, تفسیر به رای, ظاهرگرایی, باطن گرایی, حکمت متعالیه}«Tawil» (hermeneutic) is a very common and influential keyword in theological، philosophical، mystical، and religious epistemological literature. Transcendent philosophers and mystics believe that «Tawil» is also related to ontology and that the roots of the esoteric meanings of terms and concepts are laid in this field. Exposing the relation between these two fields is one of the most important goals of transcendent philosophers which also removes doubts beforehand. Magnifying the intention of these scholars by appropriate «Tawil» and its foundations، the necessity of using the esoteric meaning to unearth facts of the book of «TADWIN» and the book of «TAKWIN» (existence)، unique effect of monistic attitude about the universe، and prioritizing religious thoughts، like esoteric and exoteric meaning، are the main goals of this article in clarifying the process of «Tawil». Another result of this article is to prove that the claims of exoterisits in the denial of «Tawil» and the accusation of extremist esotericism against their rivals is a fallacy. Exoterists have faced the application of intellectual and intuitive rules to get the profound meaning of religious literature with fanatical disputes and attacks. In this regard، the Transcendent Philosophers are targets of accusation. Therefore، it requires to address the process of using «Tawil» to explain the religious literature with a comprehensive consideration of terms and concepts، and of the book of «TADWIN» and the book of «TAKWIN». In this article، I shall demonstrate the novelty of innovative approaches of Transcendent Philosophy، a way to obtain esoteric meaning while the exoteric meaning is kept unchanged، in facing to religious literature، and the fruitfulness of these approaches for reaching profound meanings of enlightening religious doctrines.Keywords: Mulla Sadra, Transcendent Philosophy, Interpretation by Personal Opinion} -
طریقه حکمای اسلامی در تفسیر متون وحیانی و الهی همواره با مخالفت اهل ظاهر مواجه بوده است. ابن سینا همه معارف از جمله معارف عقلی و وحیانی را افاضه عقل فعال می داند و به این ترتیب وحی و عقل را هم سنخ هم می شمارد و معتقد است حکیمی که با عقل به کشف مراتب هستی می پردازد به معنای آیات نیز دست می یابد و می تواند معنای رمزی و تمثیلی آیات قرآن را با عقل خود کشف کند. در مقابل، غزالی با تاکید بر حفظ ظاهر، عموم را از هرگونه تفسیر پرهیز داد و مسیر سلفی گری را توضیح و توجیه کرد؛ اما او نیز پس از تحول به عرفان، راه باطن را پسندید و در تفسیر به همان طریقی رفت که ابن سینا را به سبب آن محکوم می کرد. با مقایسه تفسیر ابن سینا و غزالی از آیه نور، شباهت و یکسانی این دو در اصول تاویل به رغم اختلافات جزئی بیش تر معلوم می شود. این تغییر موضع غزالی گواه بر این حقیقت است که اعتقاد به مراتب هستی و سایر اصول با ظاهرگرایی جمع پذیر نیست و این مبانی به همین شیوه تفسیری می انجامد. بنابراین، در تفسیر می توان با حفظ اعتدال، مسیر صحیح تاویل و تفسیر را بر این اساس به دست آورد.
کلید واژگان: تفسیر, تاویل, ابن سینا, غزالی, باطن گرایی, نص گرایی}The method of Islamic Philosophers in interpreting the revealed and religious texts has always been confronted by the opposition of literalists. Ibn Sina considers all knowledge, in clouding rational and revealed knowledge. As an emanation from Active Intellect and in this way he regards the revealed and rational knowledge as being of the same kind. He holds that a saye who by the aid of intellect discovers the orders of existence he also finds out the meanings of verses and can detect the symbolical and allegorical verses of Quranic verses by his own intellect. By contrast, Ghazali by his emphasis on the preservation of appearance, precluded the people from any kind of commentary and justified the path for the adherents of the ancients and explained it away.But he too after turning to mysticism proffered the inner way and has taken the same way in commentary by which he condemned Ibn ina. By comparing the commentary of Ibn Sina and Ghazali on the verse "Nor" the similarity and equality of them in the principles interpretation despite some small differences becomes clearer. This change of Ghazuli's position is a witness to this fact that belief in the order of existence and other principles cannot fit to gather with literalism and these principles lead to the same interpretive method. Therefore by keeping to the way of moderation, the correct path of interpretation and commentary on this basis can be ached.Keywords: Interpretation, commentary, esoterism, textualism, Ibn Sina, Ghazuli} -
این پژوهش به بررسی دیدگاه غزالی و مولوی در مورد تاویل می پردازد؛ نخست معنای لغوی و اصطلاحی تاویل و موارد آن در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته، سپس قوانین تاویل، شرایط موول و مساله تاویل مجاز و غیرمجاز و تفسیر به رای به بحث گذاشته شده و نشان داده شده است که غزالی به رغم رساله هایی که در رد باطنیه و اسماعیلیه نوشته، در فهم متون متاثر از رویکرد تاویل گرایانه آن ها است. بخش سوم مقاله به دیدگاه تاویل گرای مولوی می پردازد که برمبنای آن تاویل در سه سطح تاویل آیات و احادیث، رمزها و نشانه ها و اصطلاحات عرفانی صورت گرفته است. بخش چهارم مقاله، درباره مقایسه دیدگاه های غزالی و مولوی درباره تاویل و قوانین آن، تاویل قرآنی و کلامی، شرایط و دلایل تاویل، تاویل مجاز و غیرمجاز و قراین تاویل است که اندیشه تاویل گرای مولوی را در تاویل های صوفیانه غزالی تاحدودی متاثر از او نشان می دهد.
کلید واژگان: غزالی, مولوی, تاویل, تاویل عرفانی, باطن گرایی, قوانین تاویل}This article seeks to study Rumi’s and al-Ghazali’s approaches to ta’wil (text interpretation). First, literal and figurative meanings of ta’wil are explained, and its manifestations in the Holy Quran are investigated. Then, its rules, characteristics of interpreter, legitimate and illegitimate interpretation, as well as tafsir (exegesis) are discussed. Moreover, al-Ghazali is shown to be under the influence of Batiniyah and Mu’tazilah when interpreting texts while he is known to be a formidable opponent of their beliefs. Then, Rumi’s approach to ta’wil is addressed and shown to cover ta’wil at three stages, including the Quranic verses and hadiths, signs, and mystical expressions. Finally, Rumi’s and al-Ghazali’s approaches are compared. The results indicate that Rumi’s approach to ta’wil is somehow similar to al-Ghazali’s.Keywords: al, Ghazali, Rumi, tawil, mystical interpretation of text, Batiniyah, rules of interpretation}
نکته
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.