روش های تحلیل اسناد سیاسی و دیپلماتیک

تحقیق و پژوهش با فرضیه آغاز می گردد، سپس توسط اسناد به واقعیت ارجاع داده می شود و اعتبار علمی آن مورد پذیرش قرار می گیرد. اسناد دیپلماتیک و سیاسی از سهم والایی در اعتبار علمی یک تحلیل سیاسی برخوردارند. اسنادی از گذشته که شامل گزارشات، معاهدات، قراردادها و خاطراتی است که اغلب توسط نمایندگان سیاسی و دیپلماتیک کشورها نوشته می شوند. اکنون پرسش نوشتار حاضر این است که با استفاده از چه روش هایی می توان یک سند را تحلیل کرد؟ در علم سیاست چه روش هایی وجود دارد که با توجه به اهداف پژوهشگر از ارجاع به سند بتوان از آن روش خاص استفاده کرد؟ این نوشتار در پی آن است که با تکیه بر ماهیت سند، دغدغه پژوهشگر و از همه مهم تر تحلیل سند از سطوح توصیفی، تحلیلی، انتقادی، ارزیابی و ارائه راهکار به معرفی روش هایی بپردازد که جنبه ای کاربردی در تحلیل اسناد دیپلماتیک دارند. مقاله در ابتدا به ویژگی های روش و ضرورت به کار بردن آن در تحلیل اسناد سیاسی می پردازد و در ادامه چهار روش کلان تحلیل اسناد سیاسی و دیپلماتیک به نام روش های هرمنوتیکی، پدیدارشناسی، تحلیل گفتمان و هنجاری به همراه رویکردهای درونی و کاربردی آن را مورد بررسی قرار می دهد تا پژوهشگران علوم سیاسی و تاریخ بتوانند بنا بردغدغه های توصیفی، دسته بندی، رویکردهای پارادایمی، سازه ای و هویتی، انتقادی و گرندتئوری از روش مورد نیاز و کاربردی در تحلیل اسناد بهره مند شوند.