ضرورتها و ظرفیت های گردشگری اسلامی و رویکردهای آن (از منظر الگوهای فرهنگی اسلام و فقه اسلامی)

به گواهی تاریخ، انسان از بدو پیدایش، همواره در پی معاش و تامین نیازهای زندگی، مسکن و محل اقامت دائمی خود را ترک می کرده و برای مبادله ی کالا و دست ساخته های خویش با سایر نیازمندی های زندگی، راهی شهرها و کشورهای دیگر می شده است. در جهان امروز نیز که جهان ارتباطات نام گرفته، صنعت توریسم همچنان جایگاه ویژه خود را داراست؛ به گونه ای که بهره برداری صحیح و سالم از این صنعت در کشور اسلامی ایران، باید با الهام از فرامین اسلامی و ارزش ها و الگوهای فرهنگی آن همراه باشد و نخستین شرط موفقیت آن در این نهفته است که زمینه های جذب توریست را فراهم آوریم و در چارچوب قوانین مذهبی و آداب و رسوم ملی، این صنعت مهم و سودآور را فعال و پویا سازیم. با این وجود به منظور نائل شدن به هدف ایجاد توسعه اقتصادی هماهنگ با حفاظت از محیط زیست و نیز رشد و تقارن ناشی از بهره های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی نضج گرفته از توریسم، می بایست رفتارهای اجتماعی و فرهنگی جامعه مقصد مد نظر قرار گیرد و سیاست های جذب گردشگر متناسب با الگوهای فرهنگی آن سامان پذیرد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی حدود گردشگری اسلامی از منظر الگوهای فرهنگی اسلام و فقه اسلامی و نیز ارائه راهبردهایی جهت گسترش صنعت توریسم بر پایه الگوهای اسلامی می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای- اسنادی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که گردشگری و سیر و سیاحت از نگاه اسلام، نه تنها محدود نگشته بلکه ترک آن نیز مورد نکوهش و سرزنش قرار گرفته است؛ بطوری که بیش از 13 آیه از قرآن مستقیما به اهمیت سیر و سیاحت به منظور عبرت از گذشتگان پرداخته و نیز روایات متعددی که بر اهمیت آن به منظور بهره گیری های اقتصادی، اخلاقی و فرهنگی و نیز سلامت و تندرستی انسان ها پرداخته است.