تعیین فراوانی، خصوصیات بیولوژیکی و جایگاه تبارزایی جدایه های ویروس A سیب زمینی بر اساس توالی ژن پروتئین پوششی در دو استان خراسان رضوی و مرکزی

ویروس A سیب زمینی (PVA) از جمله ویروس های مهم خسارت زا در سیب زمینی می باشد. در بهار وتابستان 1389، تعددا 280 و463 نمونه برگی به ترتیب علائم دار و تصادفی و نیز تعداد 1336 غده از مزارع سیب زمینی استان های خراسان رضوی و مرکزی جمع آوری وکل نمونه ها با استفاده از آزمون الایزا از نظر آلودگی به ویروس PVA مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل بیانگر گسترش آلودگی به این ویروس در 39 و 10 درصد نمونه های علائم دار، 24 و 5 درصد نمونه های تصادفی و 17 و 13 درصد غده های جمع آوری شده به ترتیب از دو استان مرکزی و خراسان رضوی بود. همچنین دامنه میزبانی جدایه های PVA به دست آمده در شرایط گلخانه روی 10 جنس و گونه گیاه محک مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش RT-PCR ناحیه ژن پروتئین پوششی (CP) چهار جدایه PVA، تکثیر و توالی آن تعیین شد (رس شمار). توالی نوکلئوتیدی ژن CP چهار جدایه ایرانی PVA با توالی مربوطه در 37 جدایه خارجی این ویروس مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته و درخت تبارزایی رسم گردید. در این درخت، 41 جدایه مورد بررسی بر اساس ژن CP به دو گروه اصلی I (شامل دو زیرگروه IA و IB) و II تقسیم شدند. سه جدایه ایرانی Ar2، Kh4 و F2 از استان مرکزی در زیرگروه IA دارای بیشترین شباهت با جدایه هایی از آلمان و هلند (به ترتیب Y11427 و X91968) و جدایه Gh4 در زیر گروه IB دارای بیشترین شباهت با جدایه ای از چین (DQ309063) بود. این اولین مطالعه در زمینه روابط تبارزایی جدایه های ایرانی PVA و نیز اولین گزارش از وقوع آلودگی به این ویروس در مزارع سیب زمینی استان مرکزی می باشد. نتایج حاصله نشان دهنده حضور واریانت ها و جدایه های متنوع این ویروس در کشور بوده و این اطلاعات در تهیه و اصلاح ارقام مقاوم سیب زمینی در برابر این ویروس حائز اهمیت است.