اسنادی از وضعیت ایرانیان در قفقاز و عملکرد نمایندگی های ایران طی سال های 1329-1323 ق.

گزارش ها و مکاتبات نمایندگی های سیاسی و کنسولی ایران در خارج از کشور به سبب رسمی بودن از منابع مهم بررسی سیر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در قرن گذشته محسوب می شوند. با توجه به پیوستگی و تاثیر منطقه قفقاز بر این تحولات، کسب آگاهی از اوضاع ایرانیان مقیم و همچنین تحلیل و ارزیابی نزدیک به واقعیت، مجموعه ای از اسناد نمایندگی های سیاسی و کنسولی ایران در قفقاز طی سال های 1329 1323 ق. مورد ارزیابی قرار گرفته اند. در مقاله حاضر تلاش شده است تا ضمن بررسی اوضاع زندگی ایرانیان مهاجر در قفقاز، تعداد افراد، شرایط کار و معیشت و مشکلات آنها پس از برقراری رژیم قضاوت کنسولی (کاپیتولاسیون) با روسیه، نحوه عملکرد مامورین و نمایندگی های ایران در حفظ و صیانت از حقوق اتباع ایرانی در آن منطقه و نقش این نمایندگی ها در حفظ میراث و ارزش های فرهنگ ایرانی اسلامی با تکیه بر اسناد و مکاتبات موجود در آرشیو وزارت امور خارجه به شیوه توصیفی و سندشناختی بررسی شوند.