توزیع جغرافیایی ژن های بهاره سازی در ارقام و لاین های گندم ایران

توانایی ارقام گندم در واکنش به تنش سرما که به وسیله فرایند سازگاری به محیط مانند نیاز به بهاره سازی و واکنش به طول روز کنترل می شود، از عواملی است که می تواند موفقیت کشت گندم را در این مناطق تضمین نماید. از این رو، اطلاع از توزیع اکو- جغرافیایی ژن های دخیل در بهاره سازی از ضروریات یک برنامه اصلاحی مدرن است. در این تحقیق، 104 لاین و رقم گندم نان ایران از نظر این ژن ها مورد بررسی قرار گرفتند. از آغازگرهای اختصاصی مبتنی بر واکنش های زنجیره ای پلیمراز (STS-PCR) برای شناسایی آلل های موثر در این صفت در مکان های ژنی Vrn-A1، Vrn-B1، Vrn-D1استفاده و برای هر منطقه، لایه های اطلاعاتی پراکندگی آلل ها با استفاده از نرم افزار GIS Map تهیه شد. نتایج نشان داد که تیپ بهاره، 5/65 درصد از کل ارقام را شامل می شود که این میزان بسته به میزان سرما در مناطق مختلف متغیر بود. تنوع تیپ رشدی این ارقام در بین اقلیم های مختلف ایران وابسته به سرمای زمستان بود. تیپ بهاره غالبا سازگار با اقلیم های گرم جنوب و معتدل بود، یعنی مناطقی که متوسط دمای دی ماه آنها بالای چهار درجه سلسیوس است. در مقابل، تیپ زمستانه سازگار با اقلیم سرد بود، یعنی مناطقی که متوسط دمای دی ماه آنها بین منهای هفت تا چهار درجه سلسیوس در نوسان است. با تعیین ژنوتیپ ارقام بر اساس این صفات مرتبط با سازگاری و اطلاع از توزیع جغرافیایی آنها، به نژادگران قادر خواهند بود تا نسل های در حال تفکیک را به سمت ژنوتیپ های با قابلیت سازگاری بهتر سوق دهند.