اصول دین و دیانت در دانش اصول فقه

به موازات تقسیم عقل به دو بخش شناختاری و کرداری، واقع دین را دو بخش هستیها و نیکیها تشکیل میدهد. آنگاه که عقل، اصول دین را شناسایی میکند خود را نسبت به آن ملزم به اعتقاد قلبی میداند. مسایل اصول دین در دو رده قرار میگیرند. در شناسایی اجمالی اصول دین عقل به تنهایی کفایت دارد و تعلیمات کتاب خدا و سنت آن شناخت را تایید و تقویت میکند. در شناسایی تفصیلی اصول دین، عقل محتاج به تعلیم، تامل و اکتساب است و دو منبع نامحدود کتاب و سنت در دسترس آن است. از شرایط بهرهبرداری از دو منبع مذکور، داشتن نوعی نیرو و توان مستقر علمی است که از آن به اجتهاد یاد میشود. از آنجا که عقل، در مقام اکتساب، امکان خطا دارد، اجتهاد در متون دین، ما را به پاسخهایی دربارهی مسایل ردهی دوم اصول دین میرساند، اما در بیشتر موارد ما را به یقین به معنای اخص نمیرساند. در این نوشتار میکوشیم نشان دهیم چگونه میتوان به دستاوردهای اجتهادی در مسایل اکتسابی اصول دین اعتقاد داشت.