نقد محتوایی روایات تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی

علی بن ابراهیم قمی، از برجسته ترین محدثان شیعی است که روایات فراوانی از ایشان در کتب معتبر شیعه نقل شده است. کتاب تفسیری نیز به ایشان منتسب شده که هم اکنون موجود است، ولی به علت آمیختگی مطالب صحیح و ناصحیح در آن، عده ای در انتساب آن به این عالم بزرگ تردید کرده اند. در بررسی آسیب های موجود در تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی، روایات و مطالب ناهمگون، سست و خرافی به چشم می خورد که اعتبار آن را مخدوش کرده و لزوم پالایش آن را برجسته تر ساخته است.
در این مقاله، با برشمردن مهم ترین آسیب های محتوایی تفسیر القمی، آنها را در نه بخش، نقد و بررسی کرده ایم: شائبه تحریف قرآن کریم، عدم تناسب برخی روایات با سیاق آیات، تعارض روایات تفسیر القمی با باورهای قطعی امامیه و هم چنین راه یابی اسرائیلیات در آن و طرح مسائل وهن آلود نسبت به ساحت انبیای الهی از جمله ایرادهای محتوایی این تفسیر است که با طعن و انکار علما و صاحب نظران مواجه شده است. هم چنین، در لا به لای تفسیر القمی، مطالبی نامعقول و غلوآمیز و یا متعارض با مسلمات علمی به چشم می خورد. در این پژوهش، همه این آسیب های محتوایی، با ذکر مثال های روشن و با بهره گیری از منابع متقن، نقد شده است.