تحلیل همدیدی سامانه های شرجی در استان خوزستان

پدیده ی شرجی یکی از ویژگی های اقلیمی بارز در استان خوزستان بوده که در اثر افزایش هم زمان رطوبت و دمای روزانه حادث می شود. هدف اصلی این پژوهش تحلیل همدید شرجی های استان خوزستان است. در این پژوهش پس از استخراج موج های شرجی طی دوره آماری (2008-1994)، موج های شرجی شاخص به دو دوره گرم (بهار و تابستان) و سرد (پائیز و زمستان) تفکیک شده برای هر دوره موج هایی که بیشترین شدت و فراگیری را داشته انتخاب شدند. سپس با استفاده از نقشه های ترکیبی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال و سطح متوسط تراز دریا، نقشه وزش جریان رطوبتی تراز دریا و جریان هوا در دو سطح 500 هکتوپاسکال و سطح متوسط دریا در محدوده 10 تا 50 درجه شمالی و 10 تا 70 درجه شرقی برای دو سامانه شرجی شاخص انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در دوره گرم سال در تراز 500 هکتوپاسکال استیلای کامل پرفشار دینامیکی جنب حاره، گسترش و تقویت نصف النهاری آن موجب تقویت و تداوم پایداری بر فراز جو منطقه شده است. تاثیر هماهنگ کم فشارهای حرارتی سطح زمین بخصوص کم فشار شبه جزیره عربستان زمینه مناسب را برای انتقال رطوبت به منطقه فراهم می آورد. در دوره سرد نیز تسلط مرکز فشار زیاد جنب حاره ای بر جنوب غربی ایران و استقرار محور پرفشار منطبق بر آن، مهم ترین عامل در هدایت جریان های نصف النهاری مثبت (جنوبی) و انتقال رطوبت از دریاهای گرم جنوب به سمت استان محسوب می شود. مهم ترین منابع رطوبتی موثر بر پدیده شرجی استان خوزستان، دریای عرب،دریای عمان و خلیج فارس بوده که محتوی رطوبتی جریانات درگذر از خلیج فارس تقویت می شود.. مسیرهای ورودی رطوبت نیز عمدتا جنوبی و جنوب شرقی می باشد.