تحلیل همدید دمای پایه بارش برف در شمال غرب ایران

به منظور شناسایی و طبقه بندی الگوهای همدیدی ایجاد کننده برف شمال غرب کشورو استخراج دمای پایه آن، دمای ساعتی، بارش روزانه و هوای حاضر 12 ایستگاه منطقه در فصل سرد دوره 2008-1995 از سازمان هواشناسی کشور تهیه شد. با استفاده از یک زبان برنامه نویسی رایانه ای، بارش های برف از داده های هوای حاضر استخراج شد. بر اساس آستانه تعریف شده و قدرت فراگیری بارش برف در منطقه، 15 سامانه انتخاب شد. بر اساس تغییرات روند معدل دمای دو متری ایستگاه های منتخب که از این به بعد دمای سطحی نامیده می شود، سامانه ها به دو گروه دسته بندی شدند. در گروه اول سامانه هایی قرار گرفتند که معدل دمای سطحی ایستگاه های منتخب در آن از ساعتها قبل، زیر صفر بوده و گروه دوم نیز سامانه هایی را شامل می شود که در آنها وقوع برف همزمان با کاهش معدل دمای سطحی به زیر صفر رخ داده است. برای کاهش حجم مقاله از بین سامانه های انتخابی، فقط گرته های همدیدی سامانه 20 دسامبر 2002 به عنوان سامانه معرف گروه اول و سامانه 18 نوامبر 2001، به عنوان سامانه معرف گروه دوم آورده شده است. نتایج حاصل از بررسی همدیدی این دو سامانه نشان می دهد که سامانه پرفشار سیبری در کاهش دمای سطحی یا سرمایش زمین در گروه اول نقش مهمی به عهده دارد بطوریکه از روزهای قبل از بارش برف، پشته فشاری ناشی از پرفشار سیبری گسترش یافته و از سمت شمال شرق منطقه مطالعاتی را تحت تاثیر قرار داده است. در سامانه معرف گروه دوم، عبور کم فشار شمالی در مجاورت پشته فشاری ناشی از پرفشار مهاجر اروپا به منطقه مطالعاتی عامل فرارفت هوای سرد به منطقه بوده است. از بررسی همدیدی حالتهای موردی مربوط به گروه اول مشخص شد که در مواردی نیز، دمای سطحی ایستگاه های منتخب در اثر ترکیب پشته های فشاری ناشی از پرفشار سیبری و پر فشار مهاجر اروپا کاهش یافته است. در گروه دوم نیز مواردی دیده شد که پرفشار مهاجر اروپا به تنهایی سبب انتقال هوای سرد به منطقه مطالعاتی بوده است. شایان ذکر است که دامنه زیاد دمای پایه درگروه اول و دامنه کم آن درگروه دوم در موقع بارش برف و نیز دامنه کم آن در قبل و بعد از بارش در گروه اول و دامنه زیاد آن در گروه دوم در قبل و بعد از بارش از ویژگی های سامانه های انتخابی است که یکی دیگر از نتایج این پژوهش می باشد.