الگوهای غذایی غالب و ارتباط آنها با وضعیت وزن در کودکان سنین دبستان روستایی بیجار، کردستان

با توجه به شیوع رو به افزایش اضافه وزن و چاقی در میان کودکان روستایی علی رغم بالا بودن شیوع کم وزنی، شناسایی الگوهای غذایی غالب و بررسی ارتباط آن با وضعیت وزن می تواند اطلاعات مفیدی را در مورد وضعیت سلامتی کودکان در اختیار قرار دهد. هدف از این مطالعه، تعیین الگوهای غذایی غالب و ارتباط آن با وضعیت وزنی کودکان روستایی سنین دبستان در شهرستان بیجار بود.
در این مطالعه مقطعی 255 کودک روستایی سنین دبستان ساکن شهرستان بیجار به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. دریافت های غذایی در طول یک سال گذشته به وسیله پرسشنامه بسامد خوراک نیمه کمی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین ارزیابی شاخص های تن سنجی (وزن، قد و نمایه توده بدنی)، فعالیت بدنی، اطلاعات عمومی و اقتصادی- اجتماعی به روش استاندارد انجام شد. الگوهای غذایی غالب به روش تحلیل عاملی تعیین گردید و ارتباط آنها با وضعیت وزنی کودکان مورد بررسی قرار گرفت.
سه الگوی غذایی سنتی، امروزی و مخلوط شناسایی شد. ارتباط معناداری بین الگوهای غذایی شناسایی شده و اضافه وزن یا چاقی پس از تعدیل اثر سن، فعالیت بدنی و انرژی دریافتی مشاهده نشد. در بالاترین چارک الگوی غذایی « سنتی» ، بعد از تعدیل بر اساس سن و فعالیت بدنی، شانس اضافه وزن و چاقی به طور معنی داری بیشتر بود (OR : 33/4 ، محدوده اطمینان 95 % :46/16 14/1) که بعد از تعدیل برای انرژی دریافتی معنی داری از بین رفت. روند شانس لاغری و لاغری شدید بعد از تعدیل برای سن، فعالیت بدنی و انرژی دریافتی با پیروی بیشتر از الگوی غذایی «امروزی» به طور معنی داری افزایش بود ( 04/0=p for trend).
در میان کودکان روستایی الگوی غذایی امروزی و مخلوط در کنار الگوی غذایی سنتی قابل شناسایی است که با پیروی بیشتر از الگوی غذایی سنتی شانس اضافه وزن و چاقی افزایش می یابد که این افزایش احتمالا به دلیل دریافت انرژی بالاتر در پیروی بیشتر از این الگو است. پیروی بیشتر از الگوی غذایی امروزی می تواند لاغری را به همراه داشته باشد.