مقایسه برخی روش های زمین آماری و تلفیق آنها با توابع تبدیلی در پهنه بندی ظرفیت تبادل کاتیونی خاک

ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) یکی از مشخصه مهم خاک در جذب و رهاسازی عناصر غذایی مورد نیاز گیاه و برآورد پتانسیل خطر فلزات سنگین و برخی آلاینده های آلی است. آگاهی از چگونگی الگوی پراکنش مکانی CEC به منظور مدیریت پایدار اکوسیستم، دارای اهمیت ویژه ای است. هدف از این پژوهش، تعیین مناسب ترین روش میانیابی برای پهنه بندی CEC در خاک های زراعی بخشی از استان گیلان بود. بدین منظور، 153 نمونه از عمق صفر تا 15 سانتی متری خاک برداشت و میزان رس، کربن آلی و CEC خاک اندازه گیری شد. روش های میان یابی شامل کریجینگ، کوکریجینگ، رگرسیون کریجینگ و فازی کریجینگ با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. نتایج نشان داد که روش های هیبریدی نظیر روش رگرسیون کریجینگ و فازی کریجینگ در مقایسه با سایر تخمین ها، (به ترتیب با RMSE 02/1 و 2/1) دقت بیشتری داشت. در مقایسه بین دو روش فوق، نیز روش رگرسیون کریجینگ با توجه به خطای کمتر توانایی بیشتری در برآورد الگوی پراکنش CEC از خود نشان داد. همچنین، نتایج نشان داد که افزایش تعداد داده ها با استفاده از توابع تبدیلی مناسب (ایجاد شده با استفاده از ANFIS)، سبب افزایش دقت تخمین گردید. در کل، نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از توابع تبدیلی مناسب و ادغام آن با روش پهنه بندی مطلوب، کمک موثری در برآورد دقیق تر CEC در منطقه مورد مطالعه نمود.