جایگاه مخاطب در وضعیت اقتصادی موزه های هنری؛ گونه شناسی گردشگران موزه های هنری اصفهان

امروزه ارزشهای اجتماعی و اقتصادی موزه ها بسیار بیش از گذشته شده است و این از پیامدهای چرخش اقتصاد جهانی از اقتصاد صنعتی به اقتصاد دانش بنیان است که در آن سویه های فرهنگی جامعه کار انباشت ثروت را چه مستقیما و چه از طریق تاثیرات خارجی به عهده میگیرند. در این دوره اوقات فراغت عنصری اساسی تلقی می شود و موزه های هنری بیشازپیش مهم میشوند. حتی درجایی مانند لاسوگاس، افراد بیشتر از نمایشگاه های هنری بازدید میکنند تا رویدادهای ورزشی *. درنتیجه کازینوها، گالری های هنری خود را برای جذب بازدیدکنندگان بیشتر راهاندازی کردند. درمجموع، به نسبت گذشته شهروندان بیشتر، پول بیشتری را صرف هنر میکنند. شمار موزه های هنر جهان در سالهای اخیر، تغییر چشمگیر داشته است. برای مثال در سوئیس بیشتر از 45 درصد موزه های هنری در 15 سال گذشته تاسیسشدهاند و در آمریکا تنها در عرض 5 سال تعداد موزه های هنری بیشتر از 13 درصد رشد داشته است**. بعضی از این موزه ها به نامهای مشهوری برای میلیونها نفر تبدیلشدهاند و شهرهای توریستی جهان بخشی از شهرت خود را مدیون این موزه های سوپراستار هستند. کشور ایران نیز بهنوعی تحت تاثیر این اتفاقات جهانی قرارگرفته و اسناد بالادستی در کشور ما نظیر برنامه های توسعه همگی بهضرورت تغییر منش اقتصادی بهسوی اقتصاد دانش بنیان و تاسیس موزه ها تاکید کردهاند.
اینکه چه کسانی با چه ویژگی هایی از موزه های هنری شهر اصفهان بازدید کردهاند موضوعی است که برای سیاستگذار فرهنگی و اقتصادی اهمیت فراوان دارد چراکه شناخت وضع موجود و برنامهریزی برای آینده را تسهیل میکند و موفقیت هر موزه ای به نوع و گرایش مخاطبانش و جذب مخاطبان بالقوه بستگی دارد. با اینکه مدیران و کارکنان موزه های هنری شهر اصفهان به صورت تجربی شمایی کلی از خصوصیات مخاطبان در ذهن دارند، ولی هنوز پژوهش عملیاتی دانشگاهی بر اساس مدلهای اقتصاد موزه و مخاطبشناسی انجامنشده است. پژوهش حاضر، تلاشی است در جهت رفع این کمبود که بر اساس پژوهشی میدانی در سال 1393 تنظیمشده است.
چارچوب نظری این پژوهش بر اساس نوشته های برونو فری (2013)، مرلین جی. هود (1980) و (1983)، دیوید آر. پرینس (1988)، جان اچ. فالک (1998) و ریچارد پرنتیس (1993) استوار است. تکنیک پیمایش بهعنوان محوریترین شیوه، و مشاهده و مصاحبه نیز بهعنوان شیوه های تکمیلی به کار گرفتهشدهاند. درنهایت، یافته های بهدستآمده از 384 گردشگر در موزه های اصفهان با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل و نتایج بهدستآمده در چهار بخش 1)جمعیتنگارانه،2) محیطی،3)رواننگارانه و 4) اقتصادی توصیف شده اند.