اهمیت سیستم هشدار سریع سونامی (آب تاز) در مکران

سونامی خیزش عظیم امواج دریا، بر اثر ایجاد ناآرامی هایی در بستر اقیانوس است. این پدیده تحت شرایط خاصی مانند زلزله های کف اقیانوس، زمین لغزه های زیردریایی، فوران های آتش فشانی زیردریایی، انفجارهای هسته ای یا برخورد شهاب سنگ ایجاد می گردد. ارتفاع سونامی در سواحل به ده ها متر می رسد و سرعت آن در آب های عمیق ممکن است تا 800 کیلومتر در ساعت برسد که معادل سرعت یک هواپیمای جت است. امواج سونامی با سرعت زیاد مسافت های طولانی را طی نموده، با شدت به سواحل برخورد می نمایند و با ایجاد نیروهای عظیم، قایق ها و حتی قطعه سنگ هایی با وزن چندین تن را، در داخل ساحل حرکت می دهند و با این عمل، ساختمان ها را تخریب می کند. ازآنجاکه سونامی قبل از نزدیک شدن به ساحل علائم قابل رویتی ندارد، آگاه نمودن مردم از نزدیک شدن آن ضروری به نظر می رسد. اداره ملی اقیانوسی و جوی1 (NOAA) طراحی، ساخت و هدایت یک سیستم اخطار بین المللی را بر عهده گرفته که وقوع سونامی را در اقیانوس ها، چند ساعت قبل از رسیدن به ساحل هشدار می دهد. امروزه با همکاری کشورهای مختلف در سراسر دنیا، به کمک ابزار و حسگرهای نصب شده، تغییرات فشار امواج را اندازه گیری می نمایند. آنگاه امواج غیرعادی و ناهنجار را ردیابی و از طریق انتقال داده ها به ماهواره، اطلاعات را به صورت علائم رادیویی به کشورهای جهان مخابره می کنند. گیرنده های حساس به تغییرات فشار، در کف دریا در مکان های میان اقیانوسی تعبیه و هنگامی که امواج سونامی از روی آنها عبور می نمایند، علائم داده های صوتی به شکل یک پیام اطلاعاتی به یک شناور در سطح آب و از طریق آن به ماهواره فرستاده می شود. این پیام اطلاعاتی، هشدار را از طریق ماهواره به مراکز ساحلی می فرستد. با توجه به وقوع سونامی در سواحل مکران، پتانسیل وقوع سونامی در سواحل جنوبی ایران از طریق مدل سازی فاز تولید سونامی، استفاده از روش های عددی و پیشروی امواج سونامی در سواحل کشور و کشورهای همسایه مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج به دست آمده، هشدار وقوع سونامی دیگری را در سال های آینده می دهد.