بررسی تطبیقی حس آمیزی در «سقط الزند» معری و دیوان شوریده شیرازی

آرایه های بلاغی موجب جذابیت اثر ادبی می شود و موسیقی دل نشینی به کلام می بخشد. حس آمیزی که از جمله این آرایه هاست، به تلفیق دو یا چند حس اطلاق می شود؛ به گونه ای که با ایجاد موسیقی معنوی به تاثیر سخن می افزاید. این تعبیر را نخست در قرن نوزدهم شارل بودلر (1867-1821 م) مطرح کرد.وی حس آمیزی را در 9 ترکیب جای داد و برای هریک اصول خاصی مطرح کرد. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلیتلاش می کند انواع حس آمیزی بودلر را در شعر دو شاعر نابینای عربی و فارسی، ابوالعلاء معری (937-1057 م) و شوریده شیرازی (1857- 1927 م) تحلیل کند؛ با این هدف که زیبایی های شعر نابینایان- که از تخیلی عمیق نشات می گیرد- تبیین شود. نتایج پژوهش بیانگر این است که هر دو شاعر می کوشند در پیوند میان حواس، تصاویر مربوط به حس بینایی، به ویژه حس بینایی- بساوایی را برجسته کنند تا با این کار نقص جسمانی خود را از نظر خواننده پنهان نمایند.