ارتباطات علمی چهره های ماندگار ایران در علوم انسانی، فنی و مهندسی: بررسی دو پدیده استناد دیرهنگام و زودهنگام

چهره های ماندگار در ایران در حوزه های گوناگون از جمله تاثیرگذارترین پژوهشگران در سطح ایران محسوب می شوند و انتظار می رود تولیدات علمی مکتوب ایشان به ویژه مقالاتشان مورد استفاده مخاطبان بسیاری در جامعه علمی ملی و بین المللی باشد. در راستای بررسی ارتباط علمی ایشان و میزان استفاده از تولیدات علمی‏شان، دو پدیده استناد زودهنگام (ضریب تاثیر آنی) و دیرهنگام (پدیده زیبای خفته) در ارتباط علمی مطرح است که اولی به سرعت رویت پذیری یک پژوهش و دومی به دیرکرد در استناددهی و برقراری ارتباط علمی برمی گردد.
هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر تولیدات علمی مشاهیر علمی ایران در علوم انسانی، فنی و مهندسی در جامعه علمی بین المللی (ارتباطات علمی ایشان)، مطالعه تطبیقی دو پدیده استناد زودهنگام و دیرهنگام در تولیدات علمی این چهره های ماندگار و نیز بررسی وضعیت استنادی به منظور تعیین رفتار استنادی متخصصان این حوزه ها است.
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد نوعی مطالعه توصیفی بود که با استفاده از شاخص های علم سنجی صورت گرفت. جامعه پژوهش شامل کلیه 604 برونداد مکتوب تالیف شده توسط 29 برگزیده چهره های ماندگار از ابتدا تا کنون بود که تا پایان سال 2017 در دو پایگاه استنادی وب آف ساینس و اسکوپوس نمایه شده بودند. داده های پژوهش از این دو پایگاه گردآوری و با نرم افزار اکسل تحلیل شدند.
یافته ها: طول خواب در حوزه های علمی متفاوت است و میزان خفتگی در وب آف ساینس کمتر از اسکوپوس است. همچنین، وضعیت استناددهی در علوم انسانی پایین‏تر از سایر حوزه ها است، علوم انسانی با 7/16 درصد و فنی و مهندسی با 5/16 درصد برونداد پژوهشی استناد نشده در خواب هستند و هنوز بیدار نشده اند و نیز وضعیت زوداستنادی به نسبت کل تولیدات علمی در فنی و مهندسی تقریبا 5/2 برابر علوم انسانی است.