بررسی اختلافات اعتقادی ابن تیمیه و البانی

محمد ناصرالدین البانی علی رغم تشابه نظام فکری اش با ابن تیمیه، در برخی مسایل مهم اصول اعتقادی با ابن تیمیه ‏اختلاف دارد. گرچه اختلاف نظر و فتوا در امور فقهی، امری مشروع و جایز است، اما در اصول اعتقادی طبق ‏نظر اهل سنت امری محال است و جایز نیست. از اختلافات مهمی که در این مقاله بیان شده است، می توان ‏به مسیله «تسلسل حوادث» اشاره کرد. ابن تیمیه در هستی شناسی، مسیله ربط حادث به قدیم با پذیرفتن زاید ‏بودن صفات بر ذات و قدیم دانستن آن صفات ملزم به پذیرش به تسلسل حوادث از جانب معلول ها شده و ‏گفته نمی توان برای حوادث اولی بیان نمود که البانی این تسلسل را با بیان دو روایت رد کرده و کلام ‏ابن تیمیه راباطل دانسته است. همچنین ابن تیمیه به فنای آتش جهنم قایل شده است و دلیلش این است که ‏اگر خداوند عذابی را فراهم نماید که نهایت نداشته باشد، با رحمت خداوند سازگاری ندارد. وی برای این ‏پرسش که آیا آدم بر صورت خود خلق شده است یا خیر، سه وجه را طبق حدیث «خلق الله آدم علی صورته» ‏بیان نموده است. ابن تیمیه از کسانی است که به مجاز و عدم تاویل قایل هستند و با بیان سه معنا برای ‏تاویل، معنای مصطلح متکلمان را رد نموده و در الفاظ قرآن به حقیقت بودن آنان قایل شده است. وی ‏به دلیل نقل گرابودن، به استقرار خداوند بر عرش و نشستن خداوند بر روی کرسی معتقد است. البانی در همه ‏این موارد با ابن تیمیه مخالفت نموده و نظر ابن تیمیه را مردود دانسته است.‏