علی بن محمد بن قتیبه در آئینه علم رجال

یکی از راویان قرن سوم که افزون بر نقل روایت ها از مشایخ گوناگون در حفظ و نشر آثار و اخبار فقیه و متکلم بزرگ امامیه اثنی عشری، فضل بن شاذان نیشابوری نقش موثری داشته، شاگرد وی، علی بن محمد بن قتیبه نیشابوری است. اعتبار یا عدم اعتبار این شخصیت در قبول یا عدم قبول روایت های بسیاری، اثرگذار است که در فقه، رجال و اعتقادات به کار می آیند. در تحقیق پیش رو ضمن معرفی تفصیلی این شخصیت و نگاهی به دیدگاه های رجالیون، به بررسی راه های اثبات وثاقت یا ممدوحیت وی پرداخته و همچنین دو راه جدید برای اثبات اعتبارش ارائه شده است. راه های اثبات وثاقت یا ممدوحیت در نوشتار پیش رو به این صورت بحث شده است: 1. توصیف شدن وی به فاضل در کلام شیخ طوسی;؛ 2. اعتماد کشی بر علی بن محمد بن قتیبه یا کثرت روایت کشی از وی؛ 3. کثرت روایت احمدبن إدریس از وی (کثرت روایت اجلا)؛ 4. توثیق ضمنی کشی؛ 5. تصحیح خبر مشتمل بر وی به وسیله علامه حلی;؛ 6. شیخ اجازه بودن نسبت به کشی یا نسبت به دیگران؛ 7. تصحیح شیخ صدوق;؛ 8. تایید وثاقت ابن قتیبه به وسیله فاضل جزائری، صاحب الحاوی؛ 9. روایت اجلا  از ابن قتیبه.