تحلیل برنامه درسی کتاب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس رویکردهای آموزش ترافیک به کودکان

با اینکه یکی از وظایف اصلی تعلیم وتربیت، افزایش معلومات دانش آموزان در زمینه ترافیک و قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی است؛ اما پژوهش ها نشان دهنده رشد تصادفات و عدم اطلاع کافی دانش آموزان در این زمینه است. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی محتوای کتب مطالعات اجتماعی مقطع ابتدایی در زمینه آموزش قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی و ترافیک است. لذا جامعه آماری این پژوهش، محتوای کتب مطالعات اجتماعی مقطع ابتدایی (پایه سوم، چهارم، پنجم و ششم) در سال تحصیلی 94-95 بود که نمونه گیری آن به صورت هدفمند انجام گرفت. با نظر به این امر، برای مشخص نمودن مولفه های آموزش قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی، از روش توصیفی و سپس از روش تحلیل محتوا، به منظور بررسی و تحلیل برنامه درسی مطالعات اجتماعی استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه تحلیل محتوای کتب درسی، سیاهه تحلیل فعالیت ها، کاربرگه ها و سیاهه تحلیل تصاویر بود که پس از مطالعه مبانی نظری، طرح پیشنهادی تهیه شد و روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی و کارشناسان مربوطه تعیین گردید. واحد تحلیل نیز صفحات (جملات، تصاویر و فعالیت ها) بودند. نتایج پژوهش نشان داد که از مجموع 4000 جمله، فعالیت و تصویر موجود در کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی، تنها 107 مورد به آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی عابر پیاده، سرنشینان و دوچرخه سواران اختصاص دارد. بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مولفه دوچرخه سواران و کمترین ضریب اهمیت به مولفه عابر پیاده اختصاص یافته است. مولفه سرنشینان نیز دارای ضریب اهمیت مساوی با مولفه دوچرخه سواران است؛ بنابراین به دلیل اهمیت این موضوع برای رشد اجتماعی، کاهش تصادفات و داشتن شهروندانی مطابق با هنجارها، ارزش ها، آداب ورسوم، قوانین و مقررات جامعه، لازم است در کتب آموزشی، تاکیدی یکسان و درخور توجه به آن شود و برنامه ریزان درسی، در برنامه ریزی و تدوین کتب درسی، توجه بیشتری به این امر نمایند.