استقرارهای آغازین دوره هولوسن در منطقه کهگیلویه

جوامع انسانی، طی یک دوره چندهزارساله، از اواخر دوره پلیئستوسن تا اوایل دوره هولوسن، توانستند شیوه معیشتی خود را که مبتنی بر شکارگری و گردآوری خوراک بود به کشاورزی و یکجانشینی تغییر دهند. این تحول شگرف، که از آن با عنوان فرایند نوسنگی‏ گرایی/ نوسنگی ‏شدن نیز یاد می‏شود، یکی از مباحث مهم باستان‏ شناسی دوره پیش از تاریخ است. در ارتباط با گستره جغرافیایی رخداد این تحول مهم، به ‏طور کلی، توافقی عمومی درباره جنوب‏ غرب آسیا بین پژوهشگران وجود دارد. پژوهش ‏های اخیر در ارتفاعات  زاگرس و کوه‏پایه‏ های آن به کشف شواهد بسیار مهمی در ارتباط با فرایند نوسنگی‏ گرایی منجر شده و بار دیگر توجه پژوهشگران را به بخش ‏های شرقی هلال حاصلخیزی معطوف ساخته است. پژوهش ‏های باستان‏ شناختی جدید در منطقه کهگیلویه، به ‏منزله بخشی از ارتفاعات جنوبی زاگرس، و شناسایی شمار قابل‏ توجهی از استقرارهای آغازین دوره هولوسن از پتانسیل‏ های بالای این منطقه برای مطالعه فرایند نوسنگی ‏گرایی در این بخش از فلات ایران حکایت دارد. در بررسی ‏های انجام‏ شده در منطقه کهگیلویه شمار 16 محوطه از استقرارهای آغازین دوره هولوسن شناسایی شده است. این استقرارها، از منظر ریخت‏شناسی نوع محوطه، در چهار گروه تپه‏ ها (5 تپه)، محوطه ‏های باز (8 محوطه)، پناهگاه‏ های صخره‏ای (2 پناهگاه)، و یک مورد غار طبقه ‏بندی می‏شوند. در مجموع الگو‏های استقراری و معیشتی این محوطه ‏ها متاثر از چند عامل دشت، رودخانه، کوهستان، و تنگه‏ هاست که نشان می‏دهد جوامع این دوره از همه پتانسیل‏ های زیست‏ محیطی این منطقه بهره برده‏ اند.